Նիկեփորոս Փոկաս

Նիկեփորոս Փոկաս;
Ծնվել է	912
Ծննդավայր	Կապադովկիա, Բյուզանդական կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբեր 969
Մահվան վայր	Կոստանդնուպոլիս
Գերեզման	Սուրբ Առաքյալների եկեղեցի
Քաղաքացիություն	Բյուզանդական կայսրություն
Մասնագիտություն	ռազմական գործիչ և զինվոր
Ամուսին	Թեոֆանո
Ծնողներ	հայր՝ Bardas Phokas the Elder?
Զբաղեցրած պաշտոններ	Բյուզանդիայի կայսր
	Nikephoros II Phokas Վիքիպահեստում

Նիկեփոր Փոկաս (հուն․՝ Νικηφόρος Β΄ Φωκᾶς, 912^[1], Կապադովկիա, Բյուզանդական կայսրություն^[2]^[3]^[4] - դեկտեմբեր 969^[1], Կոստանդնուպոլիս^[5]^[6]^[7]), բյուզանդական կայսր (963-969), ծագումով Փոկասների հայկական տոհմից։ Նրա հայրը կոչվում էր Վարդան և ուներ մագիստրոսի բարձր պատվաստիճան։ 954-ին նշանակվել է Արևելքի զորքերի սպարապետ, բազմաթիվ ճակատամարտերում հաղթել է արաբներին, 961-ին ազատագրել 135 տարի արաբական տիրապետության տակ գտնվող Կրետեն։ Գահ է բարձրացել արևելյան նահանգների ավագանու և զորքերի աջակցությամբ։ Ուժեղացրել է բանակը, այդ նպատակով ծանրացրել հարկերը, պայքարել է եկեղեցու հարստացման դեմ։ Կրետեի նվազած քրիստոնյա բնակչությունն ստվարացնելու նպատակով այնտեղ գաղթեցրել է բազմահազար հայերի, որոնց բնակավայրերի անունները՝ Արմենի (հայեր), Արմենոխորի (հայերի գյուղ) են պահպանվում են ցայսօր։

Նիկեփոր II դադարեցրել է արաբներին վճարվող հարկը և երկարատև պատերազմներ մղել նրանց դեմ։ Նիկեփոր II, հայազգի զորավարներ Լևոն Փոկասը (Նիկեփոր II-ի եղբայրը), ապագա կայսր Հովհաննես Չմշկիկը, Միքայել Բուրցեսը արաբներից գրավել են Կիլիկիայի բազմաթիվ բնակավայրեր (Ադանա, Մամեստիա, Տարսոն ևն), Անտիոքը, Կիպրոս կղզին ևն։ Տարած խոշոր հաղթանակների համար Նիկեփոր II-ին անվանել են «սարակինոսների սև մահ»։ Նիկեփոր II-ի օրոք գրավվել է Տարոնը, այնտեղ վերացվել Բագրատունիների իշխանությունը և դարձվել բանակաթեմ։ Նիկեփոր II 963-ին Աթանասիոս Աթոնացոլ գործակցությամբ Քաղկիդիկե թերակղզում հիմնել է Աթոնի Մեծ Մայրավանքը և Սուրբ լեռան (Այոն Օրոս) ցայսօր գոյատևող միաբանությունը։ Սպանվել է 969 թ. դեկտեմբերին իր ննջասենյակ ներխուժած Հովհաննես Չմշկիկի և նրա հոմանուհի՝ կայսրուհի Թեոփանոյի դավադրությամբ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հովհաննես Սկիլիցես, Ե․, 1979 (Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին 10, Բյուզանդական աղբյուրներ 3)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-II-Phocas
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 C. W. C. Oman - Byzantine Empire
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/413989/Nicephorus-II-Phocas
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://homepages.rootsweb.ancestry.com/~cousin/html/p325.htm
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 http://en.citizendium.org/wiki/Byzantine_Imperial_Court
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=8634
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 http://www.forumancientcoins.com/gallery/thumbnails.php?album=3894
↑ ^8,0 ^8,1 Lundy D. R. The Peerage

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկեփորոս Փոկաս» հոդվածին։

Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 294)։

[_4bd43dc3aca4f6ab-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-II-Phocas

[_861250e7fe1abf02-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 C. W. C. Oman - Byzantine Empire

[_734a240bf5bbfd23-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/413989/Nicephorus-II-Phocas

[_1c5ea7fb46a89063-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://homepages.rootsweb.ancestry.com/~cousin/html/p325.htm

[_cfb1aed411402ee7-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 http://en.citizendium.org/wiki/Byzantine_Imperial_Court

[_947f4348f369f9af-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=8634

[_761c6a4b24b22019-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 http://www.forumancientcoins.com/gallery/thumbnails.php?album=3894

[_20f2a6dba0b9d286-8] 8,0 ^8,1 Lundy D. R. The Peerage

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]