Jump to content

Մշտադիտարկում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Մոնիտորինգից)

Մշտադիտարկում, մոնիտորինգ (անգլ.՝ monitoring, հունարեն՝ monitor - նախազգուշացնող), շրջակա միջավայրի վիճակի վերահսկողության, որակի գնահատման, ինչպես նաև կենսամիջավայրի, էկոհանման է իտոնիդա գիշատիչ թիթեռի (5), 19. Եռագույն ծաղկաճանճ, նման է թփուտային իշամեղվի (20), 27. իշամեղվանման ճանճ, նման է գետնաիշամեղվի (28)։ Միջատներ, որոնք հանգիստ դիրքով նման են ծառի կեղևի կամ ծառայիև քարաքոսերի.6. կարմիր շքանշանաժապավեն թիթեռը թռչելիս և հանգիստ վիճակում (7), 8. քարաքոսաթիթեռ, 9. երկրաչափ թիթեռի թրթուր։ Միջատներ, որոնք նման են բույսերի կանաչ ճյուղերի կամ ծաղիկների (12), 10. կանաչ երկրաչափի թրթուր, 11. սալորենու պոչավոր թիթեռի հարսնյակ և թրթուր,13. ծառի կանաչ փայտամլուկ, 14. կանաչ մորեխ, նման է կանաչ տերևի, 17. աղոթարար, նման է խոլորձի ծաղկի, 18. տերևակերպ ձողամիջատ։ Միջատներ, որոնք նման են բույսերի չոր ճյուղերի կամ տերևների. 15. ձողամիջատ, 16. ուռենու երկրաչափի թրթուր, նման է ճյուղի, 21. կալիմ թիթեռը հանգիստ վիճակում և թռիչքի ժամանակ, 23. ֆալերի ճյուղանման թիթեռ, նման է փտած ծառի բնի, 24. չոր տերևանման քթով թիթեռ՝ բացված թևերով (25), 26. չոր տերևանման սպիտակաթիթեռ լուն։ Դա հաճախ վերաբերում է առանձին օրգանների և ոչ ամբողջ օրգանիզմին։ Օրինակ՝ նեկտարազուրկ շատ ծաղիկներ նման են մեղրատուներին, գրավում են միջատներին և ապահովում փոշոտումը։ Միջատակեր բույսերի որսացող օրգանները հաճախ հիշեցնում են այլ բույսերի վառ ծաղիկներ և դրանով հրապուրում միջատներին։ Խոլորձի ծաղիկները նմանվում են որոշ տեսակի միջատների էգերին և գրավում մակարգերի և մարդու առողջության վրա մարդահարույց ու բնական գործոնների բացասական ազդեցությունների կանխատեսման և կանխարգելման, ժամանակին հայտնաբերման ու վերացման նպատակով իրականացվող կանոնավոր երկարատև դիտարկումների համակարգ։ Մոնիտորինգի հիմնական գործառույթներն են մթնոլորտի օդի, ջրերի, բույսերի և կենդանատեսակների, բնական լանդշաֆտների և այլ բաղադրամասերի վիճակի ու որակի վերահսկումը, աղտոտման հիմնական աղբյուրների հայտնաբերումը, բնական լանդշաֆտի հիմնական բաղադրամասերի որակի կանխատեսումը։ Մոնիտորինգը լինում է տեղահագործման և իրականացման գործընթացում, այնպես էլ արտակարգ իրավիճակների ժամանակ, - բնական պաշարների արդյունավետ, թույլատրելի օգտագործման ապահովումը, - շրջակա միջավայրի վրա վնասակար ազդեցություն ունեցող ցանկացած գործողության արգելումը, - հասարակության ներգրավումը և մասնակցությունը փորձաքննության բոլոր փուլերում։ Շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության ազդեցության փորձաքննության իրավական, տնտեսական և կազմակերպ, հիմունքները կարգավորվում են «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության մասին» ՀՀ օրենքով (1995