Մաս ունի իշխանի՝ Թոռնիկ Մամիկոնյանի որդի Չորդվանելի (1073 մոտ 1120) պատվերով, ի պատասխան հույն փիլիսոփա և թարգմանիչ Թեոփիստեի հունադավան (երկաբնակ) բովանդակությամբ ուղերձի, 1101 թվականին գրել է «Թուղթ ընդդեմ Թեոփիստեայ հոռոմ փիլիսոփային» երկը (1122 թվականին ընդարձակել և դարձրել է գիրք), որով վայելել է հայ միաբնակ եկեղեցու ջատագովի համբավ։ Մատթեոս Ուռհայեցին նրան անվանում է «երկրորդ լուսավորիչ երեվեալ տանս Հայոց»։ Հայ հռոմեադավան հոգեորականությունը հետագայում (հատկապես XIV դարում) մերժողական վերաբերմունք է ունեցել Պողոս Տարոնեցի երկի նկատմամբ։ Պողոս Տարոնեցի գրել է նաև այլ գործեր («Վերլուծության կարգաց եկեղեցոյ․․․», «Ցաղագս քառասնորդաց պահոց», «Ցաղագս առաջավորաց պահոց), որոնք ձեռագիր վիճակում են։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 369)։
