Աբունա Եմաթա Գուհ

Աբունա Եմաթա Գուհ;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Եթովպիա
Տեղագրություն	Տիգրայ շրջան
Դավանանք	Եթովպական ուղղափառ միաբնակ եկեղեցի
Նվիրված	Abba Yamata?
	AbunE Yemata Guh Վիքիպահեստում

Աբունա Եմաթա Գուհ (ամհարերեն՝ አቡነ የማታ ጎህ), ժայռափոր եկեղեցի, որը գտնվում է Եթովպիայի Տիգրայ շրջանի Հավզեն շրջանում։ Այն գտնվում է 2580 մ բարձրության վրա^[1], դժվարամատչելի է և կարելի է հասնել միայն ոտքով։ Այն հայտնի է 5-րդ դարով թվագրվող գմբեթով և որմնանկարներով և իր յուրահատուկ ճարտարապետությամբ^[2]։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցին Եթովպիաում կառուցված 35-ից ավելի ժայռափոր եկեղեցիներից մեկն է^[3]։ Այն գտնվում է հին Գարալթայում։ Մուտքը գտնվում է ժայռի բարձրունքում, որին կարելի է հասնել միայն մագլցելով^[4]։ Այցելուները պետք է անցնեն բնական քարե կամրջով, որի երկու կողմերում կա մոտավորապես 250 մ խորությամբ ձոր, իսկ այնուհետև պետք է անցնեն նեղ, փայտե կամրջով^[5]։ Մուտքին հասնելու համար հարկավոր է հաղթահարել ուղղահայաց ժայռի վերելքը, որին հաջորդում է 300 մ երկարությամբ և 50 սմ լայնքով ժայռի ելուստը^[6]։ Ուղղաձիգ ժայռերը, որտեղ փորել են եկեղեցին` կազմված են Էնտիկո և ադիգրատ ավազաքարերից, որոնք ավազաքարային գոյացության վերջին էրոզիայի մնացորդներն են, որոնք ժամանակին ծածկել են նախաքեմբրյան հիմքը^[7]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ տեղական լեգենդի, եկեղեցին փորվել է վեցերորդ դարում և նվիրված է Աբունա Եմաթային (նաև կոչվում է Աբբա Եմաթա), ինը սրբերից մեկին։ Ավանդաբար ենթադրվում է, որ ինը սրբերը եկել են Հռոմից, Կոստանդնուպոլսից և Սիրիայից հինգերորդ դարի վերջից մինչև վեցերորդ դարի սկիզբը^[8]^[9]։

Որմնանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու պատերի և գմբեթների նկարները պահպանվել են ողջամիտ վիճակում։ Այս երևույթի պատճառը հասկանալու համար լայնածավալ ուսումնասիրություն է իրականացվել^[6]։ Եկեղեցու հետագծերի ձևավորումը կրկնում է Գերալթայի մոտակա եկեղեցիներում հայտնաբերվածները, ինչպիսին է Դեբրե Ցիոն եկեղեցին։ Ավելի շատ նկարներ կան, որոնք պատկերում են Հին Կտակարանի գործիչներ, քան Նոր Կտակարանի։ Չոր օդը և խոնավության պակասը պահպանել են այս որմնանկարներն իրենց սկզբնական կատարելության մեջ^[10]։ Նկարները թվագրվում են Եթովպիայում քրիստոնեության սկզբնական հետքերով և ինը սրբերի և տասներկու առաքյալների շուրջ^[7]։ Ամենահին սրբապատկերները երկա-եռապատկերների տեսքով են, որոնք թվագրվում են տասնհինգերորդ դարով^[11]։

Պատկերասրահ
Եկեղեցու գմբեթի ֆրեսկոն
Դժվար վերելքի ճանապարհը
Եկեղեցու ինտերիերը
Ուղղաձիգ ժայռերը, որտեղ փորել են եկեղեցին

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ The Rough Guide to Ethiopia (1 ed.). UK: Rough Guides. 2015 թ․ մարտի 2. էջեր 160. ISBN 9780241181850.
↑ Buxton, David (1970). The Abyssinians (1. publ. ed.). London: Thames & Hudson. էջ 145. ISBN 9780500020708.
↑ Briggs, Philip (2002). Ethiopia (3rd ed.). Chalfont St. Peter: Bradt. էջ 250. ISBN 978-1841620350.
↑ «Ethiopia's living churches – in pictures». The Guardian. 2017 թ․ դեկտեմբերի 14.
↑ Scott, Audrey; Noll, Daniel (2014 թ․ օգոստոսի 22). «In Ethiopia, an adrenaline-filled act of faith». BBC Online.
↑ ^6,0 ^6,1 Gebremariam, Kidane Fanta; Kvittingen, Lise; Nicholson, David Graham (2016 թ․ սեպտեմբերի 28). «Multi-analytical investigation into painting materials and techniques: the wall paintings of Abuna Yemata Guh church». Heritage Science. 4 (1). doi:10.1186/s40494-016-0101-6.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
↑ ^7,0 ^7,1 Williams, Frances M. (2016). Understanding Ethiopia: Geology and Scenery (illustrated ed.). Springer. էջ 343. ISBN 9783319021805.
↑ Votrin, Valery (January 2005). «The Orthodoxy and Sustainable Development a Potential for Broader Involvement of the Orthodox Churches in Ethiopia and Russia». Environment, Development and Sustainability. 7 (1): 9–21. doi:10.1007/s10668-003-5053-9.
↑ Hable Selassie, Sergew (1972). Ancient and medieval Ethiopian history to 1270 (English). Printed by United Printers. էջ 370. OCLC 868317.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Fitzgerald, Mary Anne; Marsden, Philip. The Living Churches of an Ancient Kingdom. American University in Cairo Press. էջ 536. ISBN 9789774168437.
↑ Henze, Paul B. (2001). Layers of time a history of Ethiopia (2nd impr. ed.). London: Hurst. էջ 79. ISBN 9781850653936.

[1] The Rough Guide to Ethiopia (1 ed.). UK: Rough Guides. 2015 թ․ մարտի 2. էջեր 160. ISBN 9780241181850.

[2] Buxton, David (1970). The Abyssinians (1. publ. ed.). London: Thames & Hudson. էջ 145. ISBN 9780500020708.

[3] Briggs, Philip (2002). Ethiopia (3rd ed.). Chalfont St. Peter: Bradt. էջ 250. ISBN 978-1841620350.

[4] «Ethiopia's living churches – in pictures». The Guardian. 2017 թ․ դեկտեմբերի 14.

[5] Scott, Audrey; Noll, Daniel (2014 թ․ օգոստոսի 22). «In Ethiopia, an adrenaline-filled act of faith». BBC Online.

[paintResearch2-6] 6,0 ^6,1 Gebremariam, Kidane Fanta; Kvittingen, Lise; Nicholson, David Graham (2016 թ․ սեպտեմբերի 28). «Multi-analytical investigation into painting materials and techniques: the wall paintings of Abuna Yemata Guh church». Heritage Science. 4 (1). doi:10.1186/s40494-016-0101-6.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)

[unEthio2-7] 7,0 ^7,1 Williams, Frances M. (2016). Understanding Ethiopia: Geology and Scenery (illustrated ed.). Springer. էջ 343. ISBN 9783319021805.

[8] Votrin, Valery (January 2005). «The Orthodoxy and Sustainable Development a Potential for Broader Involvement of the Orthodox Churches in Ethiopia and Russia». Environment, Development and Sustainability. 7 (1): 9–21. doi:10.1007/s10668-003-5053-9.

[9] Hable Selassie, Sergew (1972). Ancient and medieval Ethiopian history to 1270 (English). Printed by United Printers. էջ 370. OCLC 868317.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[10] Fitzgerald, Mary Anne; Marsden, Philip. The Living Churches of an Ancient Kingdom. American University in Cairo Press. էջ 536. ISBN 9789774168437.

[11] Henze, Paul B. (2001). Layers of time a history of Ethiopia (2nd impr. ed.). London: Hurst. էջ 79. ISBN 9781850653936.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]