Աիդա Գյումրեցի

Աիդա Գյումրեցի
Ծննդյան անուն	Աիդա Թադևոսի Գևորգյան
Ծնվել է	1916
Ծննդավայր	Ղոշավանք, Կարսի գավառ, Կարսի մարզ, Կովկասյան երկրամաս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	2001
Մասնագիտություն	գրող
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Աշխատավայր	Բանվոր
	Աիդա Գյումրեցի Վիքիքաղվածքում
	Աիդա Գյումրեցի Վիքիդարանում

Աիդա Գյումրեցի (ծննդյան անուն ազգանունը՝ Աիդա Թադևոսի Գևորգյան, Պոդկոլզինա Աիդա Ֆադեևնա, 1916, Ղոշավանք, Կարսի գավառ, Կարսի մարզ, Կովկասյան երկրամաս, Ռուսական կայսրություն - 2001^[1]), հայ գրող։ Գրել է «Տղամարդկային համբերություն» գիրքը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աիդա Գևորգյանը ծնվել է 1916 թվականին Կարսի մարզի Կարսի գավառի Ղոշավանք գյուղում, Թադևոս վարժապետի ընտանիքում։ Դեռ մեկ տարեկան չկար, երբ կորցրել է մորը և մեծացել է հորաքրոջ մոտ՝ Զարիշատ գյուղում։ Երբ թուրքերը արշավել են Կարս, հորաքրոջ ընտանիքը փախել է Ալեքսանդրապոլ։ Աիդան սովորել է Ալեքսանդրոպոլի դպրոցներից մեկում։ 1926 թվականի երկրաշարժից հետո ավագ քույրը՝ Լիզան, նրան տարել է Թբիլիսի, իսկ մի քանի տարի անց՝ Մոսկվա, որտեղ ստացել է բարձրագույն կրթություն։ 1933 թվականին հանդիպել է իր ապագա ամուսնուն՝ գիտությունների թեկնածու, Պատրիս Լումումբայի համալսարանի դասախոս Ալեքսանդր Պոդկոլզինին, որի մասին գրում է.

Ես և նա, ինչպես հոգին հոգու հետ, ապրեցինք 41 տարի, մեծացրինք երկու զավակների։

Մինչև Մոսկվայում հաստատվելը, ամուսինները դժվարին ուղի են անցել Սիբիրից մինչև Կենտրոնական Ռուսիայի խորքերը։ Մոսկվայում Աիդա Գևորգյանը եղել է «Բանվոր» թերթի սեփական թղթակիցը^[2]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աիդա Գյումրեցու ստեղծագործությունների թեման հեղափոխությունն է, ինտերնացիոնալիզմը, հերոսները՝ երիտասարդները, հասարակական մեծ փոփոխությունների՝ 20-րդ դարի տարբեր ազգության մարդիկ, որոնք իրենց կյանքը նվիրաբերում են ժողովրդի երջանկությանը։ Գյումրեցու «Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին» վեպը հրատարակվել է 1984 թվականին։ «Մոլոդայա գվարդիան» գիրքը հրատարակել է ռուսերեն։ Գյուրեցու այս և նախորդ գրքերը նվիրված են ռուսական հեղափոխության անհայտ զինվորներին, որոնց կյանքի գնով է ստեղծվել առաջին սոցիալիստական պետությունը։ Գյուրեցու «Մարտյան առավոտ» պատմվածքը լույս է տեսել ռուսերեն՝ «Պոդվիգ» ամսագրում, լատվերեն՝ «Զվյագզնե» ամսաթերթում և հայերեն՝ «Բանվորում»։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինասի տան գաղտնիքը։ Երևան։ Հայաստան, 1972^[3]։
Հեռավոր աստղի լույսը։ Երևան։ Սովետական գրող, 1978^[4]։
Ստվերներն անհետանում են։ Վիպակ։ Երևան։ Սովետական գրող, 1981^[5]։
Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին։ Երևան, «Հայաստան»։ 1988, 367 էջ^[6]։
Տղամարդկային համբերություն։ Արևիկ, 1990, 437 էջ^[7]^[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Կոհա առցանց քարտարան › Հեղինակավորի որոնում › Գյումրեցի Աիդա, (Պոդկոզինա Աիդա Ֆադեևնա), 1916-2001 (Personal Name)». armunicat.nla.am. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 2-ին.
↑ Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին։ Երևան, «Հայաստան»։ 1988, 367 էջ։
↑ Գյումրեցի Աիդա; Սարգսյան, Դ Դ (1972). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Մինասի տան գաղտնիքը։ Վեպ. Երևան: Հայաստան.
↑ Գյումրեցի Աիդա; Գասպարյան, Անուշավան Վարդանի (1978). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Հեռավոր աստղի լույսը։ Վեպ. Երևան: Սովետական գրող.
↑ Գյումրեցի, Աիդա; Սաֆյան, Սպարտակ Գևորգի (1981). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Ստվերներն անհետանում են։ Վիպակ. Երևան: Սովետական գրող.
↑ Գյումրեցի Աիդա; Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի; Մանդակունի, Վաղինակ Քրիստափորի (1988). Գրիգորյան, Շ. Ա.; Սարգսյան, Ա. Ս. (eds.). Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին։ Վեպ. Երևան: Հայաստան. ISBN 9785540000802.
↑ Գյումրեցի, Աիդա (1990). Տղամարդկային համբերություն։ Վեպ. Արևիկ. ISBN 9785807703118.
↑ Գյումրեցի, Աիդա; Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի; Հակոբյան, Խորեն Զավենի (1990). Օհանյան, Գ. Ս. (ed.). Տղամարդկային համբերություն։ Վեպ. Translated by Գրիգորյան, Շ. Երևան: Արևիկ. ISBN 9785807703118.(չաշխատող հղում)

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աիդա Գյումրեցի» հոդվածին։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աիդա Գյումրեցի» հոդվածին։

[1] «Կոհա առցանց քարտարան › Հեղինակավորի որոնում › Գյումրեցի Աիդա, (Պոդկոզինա Աիդա Ֆադեևնա), 1916-2001 (Personal Name)». armunicat.nla.am. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 2-ին.

[2] Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին։ Երևան, «Հայաստան»։ 1988, 367 էջ։

[3] Գյումրեցի Աիդա; Սարգսյան, Դ Դ (1972). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Մինասի տան գաղտնիքը։ Վեպ. Երևան: Հայաստան.

[4] Գյումրեցի Աիդա; Գասպարյան, Անուշավան Վարդանի (1978). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Հեռավոր աստղի լույսը։ Վեպ. Երևան: Սովետական գրող.

[5] Գյումրեցի, Աիդա; Սաֆյան, Սպարտակ Գևորգի (1981). Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի (ed.). Ստվերներն անհետանում են։ Վիպակ. Երևան: Սովետական գրող.

[6] Գյումրեցի Աիդա; Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի; Մանդակունի, Վաղինակ Քրիստափորի (1988). Գրիգորյան, Շ. Ա.; Սարգսյան, Ա. Ս. (eds.). Ալ կակաչներ գորշ ժայռերին։ Վեպ. Երևան: Հայաստան. ISBN 9785540000802.

[books-7] Գյումրեցի, Աիդա (1990). Տղամարդկային համբերություն։ Վեպ. Արևիկ. ISBN 9785807703118.

[8] Գյումրեցի, Աիդա; Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի; Հակոբյան, Խորեն Զավենի (1990). Օհանյան, Գ. Ս. (ed.). Տղամարդկային համբերություն։ Վեպ. Translated by Գրիգորյան, Շ. Երևան: Արևիկ. ISBN 9785807703118.(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]