Jump to content

Էդմունդ Շոտլանդացի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էդմունդ Շոտլանդացի
Ծնվել է՝11-րդ դար
Մահացել է՝1100
Վախճանի վայրMontacute, South Somerset, Սոմերսեթ, Սոմերսեթ, Անգլիա
ՏոհմԴանկելդների հարստություն
կաթոլիկ քահանա
ՀայրՄալքոլմ III (Շոտլանդիայի թագավոր)[1][2]
ՄայրՍուրբ Մարգարեթ՝ Շոտլանդիայի թագուհի[1][2]
ՀավատքՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի

Էդմունդ կամ Էտմոնդ մեք Մաիլ Քոլուիմ (11-րդ դար - 1100, Montacute, South Somerset, Սոմերսեթ, Սոմերսեթ, Անգլիա), Շոտլանդիայի թագավոր Մալքոլմ III-ի ու իր երկրորդ կնոջ՝ Ուեսսեքսի Մարգարեթի որդի։ Նրան կարելի է գտնել շոտլանդական թագավորների որոշ ցուցակներում, բայց չկա վկայություն, որ նա եղել է թագավոր։ Թեև Էդմունդը հավանաբար Մալքոլմի ու Մարգարեթի երկրորդ որդին էր, նրան դուրս են մղել հետագա ժառանգորդությունից, քանի որ նա դավաճանել էր իր եղբայրներին՝ անցնելով իրենց հորեղբայր Դոնալդ III-ի կողմը։

Էդմունդի հոր ու նրա ճանաչված ժառանգորդ Էդվարդի՝ Մարգարեթի ավագ որդու մահից հետո 1093 թվականի նոյեմբերին Էդմունդի հորեղբայր Դոնալդը վերցրել է գահը։ Էդմունդն ու իր կրտսեր եղբայրներ Էդգարը, Ալեքսանդրը և Դավիդը փախել են արտասահման, Անգլիա, որ միանան իրենց խորթ եղբայր Դունկանին Ուիլյամ Ռուֆուսի արքունիքում։

1094 թվականին Դունկանը Ռուֆուսի օրհնությամբ ու անգլիական արքունիքի հողազուրկ ազնվականների ու Լոթիանի հողատերերի օգնությամբ հեռացրել է Դոնալդին գահից։ Ենթադրվում է, որ Էդմունդը, որը տարիքով հաջորդն էր, Դունկանի ճանաչված ժառանգորդն էր։ Ապստամբությունն ստիպել է Դունկանին իր անգլիացի դաշնակիցներին տուն ուղարկել, որից կարճ ժամանակ անց սպանվել է։ Սպանողը Մաել Փեթայրն էր, բայց Ուլստերի տարեգրություններն ու Ուիլյամ Մալմեզբերին համաձայնում են, որ սպանությունը տեղի է ունեցել Դոնալդի ու Էդմունդի հրամանով։

Ինչն է ստիպել Էդմունդին միանալ իր հորեղբորը, անհայտ է։ Ենթադրվում է, որ Դոնալդը նրան նշանակել է իր ժառանգորդ, քանի որ ինքը չի ունեցել որդիներ, և կարծում են, որ Էդմունդին կալվածք է շնորհվել իշխելու համար։

Էդմունդի մորեղբայր Էդգար Էթելինգը 1097 թվականին եկել է հյուսիս ու Դոնալդին քշելով գահից, թագավոր նշանակել Էդգարին, իսկ Ալեքսանդրին՝ նրա ժառանգորդ։ Մինչ Դոնալդին խեղել ու բանտարկել են, ու նա մահացել է 1099 թվականին, Էդմունդն ավելի բախտավոր էր։ Նրա գլուխն ածիլել են ու ուղարկել Քլունիաք վանքը Մոնտակուտում, Սոմերսեթում։ Մահվան ստույգ ժամանակը հայտնի չէ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Duncan, A.A.M., The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence. Edinburgh University Press, Edinburgh, 2002. 0-7486-1626-8
  • Oram, Richard, David I: The King Who Made Scotland. Tempus, Stroud, 2004. 0-7524-2825-X
  • Oram, Richard, The Canmores: Kings & Queens of the Scots 1040-1290, Tempus, Stroud, 2002, 0-7524-2325-8

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]