Թունիսի տնտեսություն
| Ենթակատեգորիա | • Համաշխարհային տնտեսություն • Աֆրիկայի տնտեսություն  | |
|---|---|---|
| Երկիր | Թունիս | |
| Վայր | Թունիս | |
| Անվանական ՀՆԱ | 40 256 675 208,7294 ԱՄՆ դոլար | |
| Մեկ շնչի հաշվով անվանական ՀՆԱ | 3464 ԱՄՆ դոլար | |
| ՀՆԱ (ԳՀ) | 137 650 108 108 միջազգային դոլար | |
| Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ ԳՀ | 11 936,229 միջազգային դոլար | |
| Իրական ՀՆԱ-ի աճի տեմպ | 1±0,1 տոկոս | |
| Ընդհանուր պահուստներ | 6 143 986 079 ԱՄՆ դոլար | |
| Գնաճի մակարդակ | 4,2±0,1 տոկոս | |
Թունիսի տնտեսությունն ազատականացման փուլում է գտնվում՝ տասնամյակների կոշտ պետական ղեկավարումից հետո։ Խոհեմ տնտեսական և հարկաբյուջետային պլանավորումը հանգեցրել է չափավոր, բայց կայուն աճի ավելի քան մեկ տասնամյակում։ Թունիսի տնտեսական աճը պատմականորեն կախված է եղել նավթից, ֆոսֆատներից, գյուղատնտեսական ապրանքներից, ավտոպահեստամասերի արտադրությունից և զբոսաշրջությունից։ Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի 2015-2016 թվականների համաշխարհային մրցունակության զեկույցում Թունիսը զբաղեցրել է 92-րդ տեղը[1]։
2015 թվականը նշանավորվել է Թունիսում տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակումներով, որոնք հավանաբար ազդեցություն են ունեցել նաև տնտեսական աճի վրա, հատկապես զբոսաշրջության ոլորտում, որը հիմնական ոլորտներից մեկն է[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յոթանասունականներին մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն աճել է ավելի քան 380%-ով (1970–1980՝ 280–1369 ԱՄՆ դոլար)։ Բայց սա անկայուն է եղել և մինչև 80-ականները այն նվազել է մինչև 10% (1980–1990՝ 1369–1507 ԱՄՆ դոլար)՝ կրկին հասնելով գրեթե 50% կուտակային աճի իննսունականներին (1990–2000՝ 22407–ԱՄՆ դոլար), ինչը հաջող դիվերսիֆիկացիայի ազդեցությունը է[3]։
Աճող արտաքին պարտքը և արժութային ճգնաժամը 1980-ականների կեսերին ստիպել են կառավարությանը սկսել կառուցվածքային ճշգրտման ծրագիր՝ գների ազատականացման, սակագները նվազեցնելու և Թունիսը դեպի շուկայական տնտեսություն վերակողմնորոշելու համար՝ 1986 թվականին։ Թունիսի տնտեսական բարեփոխումների ծրագիրը գնահատվել է որպես մոդել միջազգային ֆինանսական կառույցների կողմից։ Կառավարությունը ազատականացրել է գները, նվազեցրել մաքսատուրքերը, պարտքի սպասարկումը արտահանման և պարտքի նկատմամբ ՀՆԱ հարաբերակցությունը և երկարացրել իր 10 միլիարդ դոլար արտաքին պարտքի միջին ժամկետը։ Կառուցվածքային ճշգրտումները լրացուցիչ վարկավորում են բերել Համաշխարհային բանկից և արևմտյան այլ վարկատուներից։ 1990 թվականին Թունիսը միացել է Սակագների և առևտրի ընդհանուր համաձայնագրին (GATT) և հանդիսանում է Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) անդամ։
1996 թվականին Թունիսը ստորագրել է «Ասոցացման համաձայնագիր» Եվրամիության (ԵՄ) հետ, որը մինչև 2008 թվականը վերացրել է մաքսատուրքերը և այլ առևտրային խոչընդոտները ապրանքների մեծ մասի համար։ Ասոցացման համաձայնագրի հետ միասին ԵՄ-ն աջակցում է Թունիսի կառավարության Mise A Niveau (արդիականացման) ծրագրին` թունիսյան բիզնեսների արտադրողականությունը բարձրացնելու և համաշխարհային շուկայում մրցակցությանը նախապատրաստվելու համար։
Կառավարությունն ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն մասնավորեցրել է շուրջ 160 պետական ձեռնարկություն՝ 1987 թվականին սեփականաշնորհման ծրագրի մեկնարկից հետո։ Թեև ծրագիրը աջակցվում է GATT-ի կողմից, կառավարությունը ստիպված է եղել զգույշ շարժվել՝ զանգվածային հարվածներից խուսափելու համար։ Գործազրկությունը շարունակել է պատուհասել Թունիսի տնտեսությունը և վատթարացել արագ աճող աշխատուժի պատճառով։ Բնակչության մոտ 55%-ը 25 տարեկանից ցածր է։ Պաշտոնապես Թունիսի աշխատուժի 15,2%-ը գործազուրկ է։
2011 թվականին՝ արաբական գարնանից հետո, տնտեսությունը անկում է ապրել, բայց հետո վերականգնվել՝ 2014 թվականին ՀՆԱ-ի 2,81% աճով։ Այնուամենայնիվ գործազրկությունը շարունակում է մնալ հիմնական խնդիրներից մեկը, քանի որ 2014 թվականի առաջին եռամսյակի դրությամբ աշխատուժի 15.2%-ը գործազուրկ է։ Թունիսի քաղաքական անցումը նոր թափ է ստացել 2014 թվականի սկզբին՝ քաղաքական փակուղու հանգուցալուծմամբ, նոր Սահմանադրության ընդունմամբ և նոր կառավարության նշանակմամբ։ Ազգային երկխոսության հարթակը, որը միջնորդավորված էր քաղաքացիական հասարակության հիմնական կազմակերպությունների կողմից, վճռորոշ դեր է խաղացել բոլոր հիմնական քաղաքական կուսակցությունների համախմբման գործում։ Այս կոնսենսուսը թույլ է տվել հետագա բարեփոխումներ իրականացնել տնտեսության և պետական հատվածում։
2015 թվականին Բարդոյի ազգային թանգարանի հարձակումը հանգեցրել է Թունիսի տնտեսության երրորդ խոշորագույն հատվածի փլուզմանը[4]։ Թունիսում զբոսաշրջիկ աշխատողները հայտարարել են, որ «զբոսաշրջությունը մեռած է, այն ամբողջովին մեռած է»՝ արտահայտելով հարձակումից հետո զբոսաշրջության կտրուկ անկումը[5]։
Թունիսում քրջահավաքների թիվն ավելանում է՝ գործազրկության բարձր մակարդակի, առավել անապահով ընտանիքների գնողունակության կորստի և սպառման նոր սովորությունների պատճառով պլաստիկ թափոնների պայթյունի պատճառով։ Հողափորները չեն օգտվում սոցիալական պաշտպանությունից, որը տրվում է օրինական կարգավիճակ ունեցող մասնագիտություններին և կարող են ենթարկվել վերամշակման ոլորտի շահագործման[6]։
Հետևյալ աղյուսակում ներկայացված են 1980–2017 թվականների տնտեսական հիմնական ցուցանիշները։ 5%-ից ցածր գնաճը կանաչ գույնով է[7]։
| Տարի | ՀՆԱ
(միլիարդ ԱՄՆ դոլար) |
Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ
(միլիարդ ԱՄՆ դոլար) |
ՀՆԱ
(միլիարդ ԱՄՆ դոլար՝ անվանական) |
ՀՆԱ-ի աճ
(իրական) |
Գնաճի մակարդակ
(տոկոսներով) |
Գործազրկություն
(տոկոսներով) |
Պետական պարտք
(ՀՆԱ-ի % - ով) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 | 13.6 | 2,127 | 9.6 |  7.4%
|
 10.1%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1981 | 15.8
|
2,387
|
 9.2
|
5.5%
|
8.9%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1982 | 16.6
|
2,463
|
8.9
|
−0.5%
|
13.7%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1983 | 18.0
|
2,618
|
9.2
|
4.7%
|
9.0%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1984 | 19.7
|
2,833
|
9.1
|
5.7%
|
8.6%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1985 | 21.5
|
2,991
|
9.2
|
5.7%
|
7.6%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1986 | 21.6
|
2,894
|
9.9
|
−1.5%
|
6.2%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1987 | 23.7
|
3,101
|
10.7
|
6.7%
|
8.2%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1988 | 24.5
|
3,158
|
11.1
|
0.1%
|
7.2%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1989 | 26.1
|
3,306
|
11.1
|
2.6%
|
7.7%
|
Անհայտ | Անհայտ |
| 1990 | 29.0
|
3,560
|
14.1
|
7.1%
|
6.5%
|
16.2% | Անհայտ |
| 1991 | 31.2
|
3,756
|
14.9
|
4.1%
|
7.7%
|
 16.2%
|
66.4% |
| 1992 | 34.5
|
4,065
|
17.8
|
8.0%
|
5.5%
|
16.2%
|
 65.2%
|
| 1993 | 36.2
|
4,224
|
16.7
|
2.5%
|
4.0%
|
16.3%
|
66.9%
|
| 1994 | 38.3
|
4,362
|
17.9
|
3.6%
|
5.4%
|
16.3%
|
67.0%
|
| 1995 | 40.2
|
4,484
|
20.6
|
2.7%
|
6.2%
|
16.2%
|
68.8%
|
| 1996 | 43.7
|
4,808
|
22.3
|
6.9%
|
3.7%
|
16.1%
|
70.1%
|
| 1997 | 47.0
|
5,100
|
21.8
|
5.7%
|
3.6%
|
15.9%
|
69.9%
|
| 1998 | 49.9
|
5,342
|
22.9
|
5.0%
|
3.1%
|
16.1%
|
61.0%
|
| 1999 | 53.7
|
5,676
|
24.1
|
6.0%
|
2.8%
|
16.0%
|
65.0%
|
| 2000 | 57.3
|
5,993
|
22.5 | 4.3%
|
2.8%
|
15.7%
|
65.9%
|
| 2001 | 61.4
|
6,362
|
23.1
|
4.9%
|
1.9%
|
15.1%
|
54.7%
|
| 2002 | 63.4
|
6,503
|
24.3
|
1.7%
|
1.9%
|
15.3%
|
54.2%
|
| 2003 | 68.2
|
6,931
|
28.8
|
5.5%
|
2.1%
|
14.5%
|
55.1%
|
| 2004 | 74.3
|
7,476
|
32.7
|
6.0%
|
2.5%
|
14.2%
|
54.1%
|
| 2005 | 79.7
|
7,947
|
33.9
|
4.0%
|
2.4%
|
12.8%
|
52.4%
|
| 2006 | 86.8
|
8,570
|
36.1
|
5.7%
|
3.2%
|
12.5%
|
47.8%
|
| 2007 | 94.7
|
9,260
|
40.8
|
6.3%
|
3.0%
|
12.4%
|
44.8%
|
| 2008 | 100.8
|
9,763
|
47.0
|
4.5%
|
4.3%
|
12.4%
|
42.0%
|
| 2009 | 104.8
|
10,036
|
45.6
|
3.1%
|
3.7%
|
13.3%
|
40.5%
|
| 2010 | 108.8
|
10,315
|
46.2
|
2.6%
|
3.3%
|
13.0%
|
39.2%
|
| 2011 | 108.9
|
10,204
|
48.1
|
−1.9%
|
3.5%
|
18.9%
|
43.1%
|
| 2012 | 115.2
|
10,694
|
47.3
|
3.9%
|
5.1%
|
16.7%
|
47.7%
|
| 2013 | 120.0
|
11,020
|
48.7
|
2.4%
|
5.8%
|
15.3%
|
46.8%
|
| 2014 | 124.9
|
11,355
|
50.3
|
2.3%
|
4.9%
|
15.3%
|
51.6%
|
| 2015 | 127.6
|
11,487
|
45.8
|
1.1%
|
4.9%
|
15.4%
|
54.8%
|
| 2016 | 130.5
|
11,448
|
44.4
|
1.0%
|
3.7%
|
15.5%
|
61.2%
|
| 2017 | 135.4
|
11,755
|
42.2
|
1.9%
|
5.3%
|
15.3%
|
71.3%
|
Արտաքին առևտուր և ներդրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1992 թվականին Թունիսը 6 տարվա մեջ առաջին անգամ կրկին մտել է մասնավոր միջազգային կապիտալի շուկա՝ ապահովելով 10 միլիոն դոլարի վարկային գիծ՝ վճարային հաշվեկշռի աջակցության համար։ 2003 թվականի հունվարին Standard & Poor's-ը հաստատել է իր ներդրումային վարկանիշը Թունիսի համար։ Համաշխարհային տնտեսական ֆորումը 2002-2003 թվականներին Թունիսին զբաղեցրել է 34-րդ տեղը մրցունակության համաշխարհային վարկանիշում (մայրցամաքի առաջատար Հարավային Աֆրիկայից հետ երկու տեղով)։ 2002 թվականի ապրիլին Թունիսում 1997 թվականից ի վեր ԱՄՆ դոլարով թողարկված առաջին սուվերեն պարտատոմսերի թողարկումը հավաքել է 458 միլիոն դոլար՝ 2012 թվականին մարման ժամկետով։
Թունիսի ֆոնդը գտնվում է Ֆինանսական շուկայի պետական խորհրդի վերահսկողության ներքո և ցուցակում է ավելի քան 50 ընկերություն։ Կառավարությունն առաջարկում է էական հարկային արտոնություններ՝ ընկերություններին բորսային միանալը խրախուսելու և ընդլայնման համար։
Թունիսի կառավարությունը 1993 թվականին ընդունել է ներդրումային միասնական օրենսգիրք՝ օտարերկրյա կապիտալ ներգրավելու համար։ Ավելի քան 1600 արտահանմանն ուղղված համատեղ ձեռնարկություններ գործում են Թունիսում՝ աշխատուժի համեմատաբար ցածր ծախսերից օգտվելու և արտոնյալ մուտքից դեպի մոտակա եվրոպական շուկաներ ստանալու համար։ Տնտեսական կապերն ամենամոտ են եվրոպական երկրների հետ, որոնք գերակշռում են Թունիսի առևտրում։ Թունիսի արժույթը` դինարը, Թունիսից դուրս չի վաճառվում։ Այնուամենայնիվ մասնակի փոխարկելիություն գոյություն ունի բարեխիղճ առևտրային և ներդրումային գործարքների համար։ Որոշ սահմանափակումներ դեռևս հսկում են Թունիսի բնակիչների կողմից իրականացվող գործողությունները։
Համաշխարհային բանկի կողմից Թունիսում ցուցակված ընկերությունների արժեթղթերի շուկայական կապիտալիզացիան 2007 թվականին գնահատվել է 5,3 միլիարդ դոլար՝ 2007 թվականի ՀՆԱ-ն կազմել է 15%[8]։
2007 թվականին օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները կազմել են 2 միլիարդ դինար, կամ երկրում կատարված ներդրումների ընդհանուր ծավալի 5,18 տոկոսը։ Այս ցուցանիշը 2006 թվականի համեմատ աճել է 35,7%-ով և ներառում է 271 նոր օտարերկրյա ձեռնարկություն և 222 այլ ձեռնարկությունների ընդլայնում, որոնք արդեն տեղակայված են եղել երկրում։
Տնտեսական աճի տեմպը 2007թ թվականին կազմել է 6,3%, որը ամենաբարձրն է վերջին տասնամյակում։
Նոյեմբերի 29-ին և 30-ին Թունիսը ներդրումային համաժողով է անցկացրել աշխարհի տարբեր երկրների ղեկավարների մասնակցությամբ՝ 30 միլիարդ դոլարի չափով նոր պետական նախագծերի ֆինանսավորման խոստումներով[9]։
2022 թվականի դրությամբ Թունիսի կառավարությունը միջազգային օգնության կարիք ունի, քանի որ տնտեսությունը բախվում է պետական ֆինանսների ճգնաժամի հետ, որը մտավախություն է առաջացրել, որ այն կարող է պարտքի դիմաց վճարել և նպաստել սննդի և վառելիքի պակասին՝ ըստ կառավարության քննադատների։ Արդյունքում կառավարությունը 2022 թվականի դեկտեմբերին հայտարարել է, որ իրենք ակնկալում են նվազեցնել իր հարկաբյուջետային դեֆիցիտը 2023 թվականին մինչև 5,5%՝ այս տարվա կանխատեսված 7,7%-ից՝ պայմանավորված խնայողության միջոցներով, որոնք կարող են ճանապարհ հարթել Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հետ վերջնական գործարքի համար[10]։
Վարկլի երաշխիք[11][խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականի ապրիլի 20-ին ԱՄՆ ֆինանսների նախարարը և Թունիսի ֆինանսների նախարար Հուսին Դիմասին ստորագրել են Թունիսի համար ԱՄՆ-ի վարկային երաշխիքը առաջ տանելու մտադրության մասին հռչակագիր[12][13]։ ԱՄՆ կառավարությունը տրամադրել է այդ վարկի երաշխիքը, որպեսզի Թունիսի կառավարություն հնարավորություն ընձեռի մուտք գործել շուկայական զգալի ֆինանսավորում՝ մատչելի գներով և նպաստավոր մարման ժամկետներով՝ մայր գումարի և տոկոսների ԱՄՆ երաշխիքով (մինչև 100 տոկոս)։
Աջակցությունը բաղկացած է եղել Թունիսի կառավարության կողմից թողարկված պարտքի ԱՄՆ երաշխիքից (կամ Թունիսի կառավարությանը տրված բանկային վարկերից)։ Այս երաշխիքը զգալիորեն նվազեցրել է Թունիսի կառավարության փոխառության ծախսերը այն ժամանակ, երբ շուկայի հասանելիությունն ավելի թանկ է դարձել զարգացող շուկայի շատ երկրների համար։ Առաջիկա շաբաթներին երկու կառավարություններն էլ մտադիր են եղել առաջընթաց գրանցել վարկի երաշխիքային համաձայնագրի հարցում, որը թույլ կտա Թունիսին առաջ շարժվել պարտքերի թողարկումով։
Արարողությունը տեղի է ունեցե; Համաշխարհային բանկում անցումային շրջանի արաբական երկրների հետ Դովիլյան գործընկերության ֆինանսների նախարարների հանդիպումից անմիջապես հետո։
Միկրոֆինանսական հաստատությունները, ինչպիսին է Enda Tamweel-ը, գոյություն ունեն՝ կանոնավոր բանկային համակարգ մուտք գործել չկարողացող ընկերությունների համար։ Սա ներառում է գյուղական կամ աղքատ շրջաններում ապրողներին, որտեղ բարգավաճում է ոչ ֆորմալ հատվածը, որը կազմում է Թունիսի ՀՆԱ-ի 34%-ը[14][15]։
Enda Tamweel-ը ավելի քան 3 միլիոն միկրովարկ է տրամադրել ավելի քան 900,000 մարդու իր հիմնադրման օրվանից սկսած 30 տարվա ընթացքում՝ ավելի քան 1,6 միլիարդ եվրո ներդնելով տեղական տնտեսության մեջ[14][15]։
Էներգետիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թունիսի բնական ռեսուրսները համեստ են՝ համեմատած նրա հարևանների՝ Ալժիրի և Լիբիայի ռեսուրսների հետ։ Բնական ռեսուրսների այս համեստությունը ստիպել է երկրին ներկրել նավթ, ինչը նպաստել է բենզինի թանկացմանը։ 2006 թվականի ապրիլի 26-ին լիտրը հատել է մեկ դինարի նշաձողը՝ վաճառվելու համար 1,50 թունիսյան դինարով (գնողունակության համարժեքության տեսանկյունից եվրոպական գներին համարժեք գին)[16]։
Էելկտրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արտադրություն՝ 16,13 միլիարդ կՎտժ (2011)[17]
- Արտադրությունը ըստ աղբյուրի՝
- հանածո վառելիք՝ 96.8% (2010)
- հիդրո՝ 1.7% (2010)
- այլ՝ 1,5% (2010)
- Սպառում` 13,29 մլրդ կՎտժ (2010)
- Արտահանումներ՝ չկա (2010)
- Ներմուծում՝ 19 մլն կՎտժ (2010)
Տնտեսական կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2017 թվականին տնտեսության ճյուղերի բաշխումը հետևյալն է.
| Տնտեսության ոլորտ | Ներդրում ՀՆԱ-ում |
|---|---|
| Գյուղատնտեսություն | 10,1 % |
| Արդյունաբերություն | 26,2 % |
| Ծառայություններ | 63,8 % |
Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղատնտեսություն-մթերքներ՝ ձիթապտուղ, հացահատիկ, լոլիկ, ցիտրուսային մրգեր, շաքարի ճակնդեղ, խուրմա, նուշ։
2018 թվականին Թունիսն արտադրել է՝
- 1,5 մլն տոննա ցորեն
- 1,3 մլն տոննա լոլիկ (աշխարհում 16-րդ ամենամեծ արտադրողը)
- 825 հազար տոննա ձիթապտուղ (աշխարհում 7-րդ ամենամեծ արտադրողը)
- 700 հազար տոննա գարի
- 548 հազար տոննա ձմերուկ
- 450 հազար տոննա սոխ
- 426 հազար տոննա պղպեղ
- 423 հազար տոննա կարտոֆիլ
- 241 հազար տոննա խուրմա (աշխարհում 10-րդ ամենամեծ արտադրողը)
- 217 հազար տոննա գազար
- 146 հազար տոննա խաղող
- 144 հազար տոննա նարինջ
- 118 հազար տոննա դեղձ
- 114 հազար տոննա խնձոր
- 104 հազար տոննա գրեյպֆրուտ
- 102 հազար տոննա սեխ
Բացի գյուղատնտեսական այլ ապրանքների ավելի փոքր արտադրություններից, ինչպիսիք են նուշը (66 հազար տոննա) և շաքարի ճակնդեղը (76 հազար տոննա)[18]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Competitiveness Rankings».
- ↑ Solutions, EIU Digital. «Tunisia Economy, Politics and GDP Growth Summary - The Economist Intelligence Unit». country.eiu.com.
- ↑ «Tunisia: GDP per capita». Index Mundi. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 2-ին.
- ↑ «CIA World Factbook». cia.gov. CIA. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 16-ին.
- ↑ «Tunisia's tourism grappling with job losses». BBC World. 2015 թ․ հուլիսի 15. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 16-ին.
- ↑ «A Tunis, les chiffonniers sortent de l'ombre». Le Monde. 2019 թ․ մայիսի 28. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «Data - Finance». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Hoping to preserve democracy, Tunisia woos foreign investors». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ Amara, Tarek (2022 թ․ դեկտեմբերի 23). «Tunisia seeks to cut fiscal deficit to 5.5% in 2023, led by economic reforms». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
- ↑ «Treasury Secretary Geithner and Tunisian Finance Minister Dimassi Sign Declaration to Work Toward U.S. Loan Guarantee for Tunisia». U.S. Department of the Treasury. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 13-ին.
- ↑ Timothy Geithner
- ↑ «FAQs: U.S. LOAN GUARANTEE FOR TUNISIA» (PDF). U.S. Department of the Treasury. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
- ↑ 14,0 14,1 «A helping hand for young entrepreneurs in Tunisia». European Investment Bank (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 15-ին.
- ↑ 15,0 15,1 «EBRD, Enda Tamweel and Attijari Bank supporting microfinance in Tunisia». www.ebrd.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 15-ին.
- ↑ «Tunisia Energy Situation - energypedia». energypedia.info (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
- ↑ «Nation Master».
- ↑ Tunisia production in 2018, by FAO
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թունիսի տնտեսության պատմական աճի միտումը, 1962 – 2007
- Թունիսի տնտեսություն հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)
- Թունիսի տնտեսությունը քաղված է ԿՀՎ-ի փաստագրքի հրապարակային տվյալներից