Jump to content

Իսկական ծովախեցգետին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ծովախեցգետին
Այլ անուններԾովախեցգետին
Տեսակիսկական ծովախեցգետին
 Caridea Վիքիպահեստում
Ծովախեցգետինը մարդու ձեռքի մեջ

Ծովախեցգետին կամ իսկական ծովախեցգետին (լատ.՝ Caridea), տասոտնուկ խեցգետնանմանների (Decapoda) դաս, խեցգետինների կարգ։ Լայնորեն տարածված է ամբողջ աշխարհի ծովերում, շատ տեսակներ ապրում են քաղցրահամ ջրերում։ Տարբեր տեսակների չափերը տատանվում են 2-30 սմ։ Ռուսաստանի հեռավոր Արևելյան ծովերի ֆաունայում հաշվվում է ավելի քան 100 տեսակ։ Այս խմբի շատ տեսակներ օգտագործվում են ձկնորսության մեջ։

Չնայած ակվակուլտուրայի տեսակներից մեկը կոչվում է «Ծովախեցգետնային ֆերմա», այնտեղ բուծում են Penaeidae ընտանիքի խեցգետիներ, որոնք իրականում պատկանում են ոչ թե իրական ծովախեցգետինների, այլ մեկ այլ՝ տասնոտանի Dendrobranchiata խմբի։

Բազմացում և զարգացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինչպես Pleocyemata ենթախմբի մյուս բոլոր ներկայացուցիչների մոտ, ձվաբջիջներից դուրս են գալիս ամբողջական սեգմենտներ, և դրանց թիվը հետագա զարգացման ընթացքում չի ավելանում։ Մանրածովախեցիների շատ տեսակների մոտ բնութագրվում է դիխոգամիա, այսինքն, կյանքի ընթացքում նրանք օրինաչափորեն փոխում են սեռն արուից էգի[1]։

Օգտագործում սննդի մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խեցգետինը տարբեր երկրներում խոհանոցային մշակույթի բաղադրիչ է կազմում։ Հուդայականության մեջ ծովախեցգետինները, ինչպես և բոլոր ծովատառեխները, սննդի մեջ արգելված են։ Իսլամում տարաձայնություններ կան դրանց օգտագործման թույլատրելիության վերաբերյալ[2]։

Ինչպես մյուս ծովամթերքները, ծովախեցգետինը ևս հարուստ է կալցիումով և սպիտակուցով, պարունակում է ցածր կալորիականություն։ Ծովախեցգետիններով կերակրատեսակները խոլեսթերինի աղբյուր են, 100 գ-ում 7 մգ-ից մինչև 251 մգ՝ կախված պատրաստման եղանակից։ Ծովախեցգետին որպես սնունդ դելիկատես է համարվում։

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծովախեցգետինների ցանկ

  • Alpheoidea
  • Atyoidea
  • Bresilioidea
  • Campylonotoidea
  • Crangonoidea
  • Galatheacaridoidea
  • Nematocarcinoidea
  • Oplophoroidea
  • Palaemonoidea
  • Pandaloidea
  • Pasiphaeoidea
  • Procaridoidea
  • Processoidea
  • Psalidopodoidea
  • Stylodactyloidea

Որոշ տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Pandalus hypsinotus
  • Caridina multidentata
  • Pandalus latirostris
  • Sclerocrangon salebrosa
  • Pandalus borealis
  • Synalpheus pinkfloydi

Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չինացի հանրաճանաչ նկարիչ Ցի Բայշին իր նկարներում հաճախ է ծովախեցգետիններ նկարել։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Акимушкин И. И. Мир животных: Беспозвоночные; Ископаемые животные. — М.: Мысль, 1998. — Т. 4. — С. 382.
  2. Дозволено ли в исламе есть креветки

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսկական ծովախեցգետին» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսկական ծովախեցգետին» հոդվածին։