Jump to content

Լիսաբոնի աստղադիտարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լիսաբոնի աստղադիտարան
Observatório Astronómico de Lisboa
Տեսակաստղագիտական
ՍեփականատերՊորտուգալիա
Աստղադիտարանի կոդ971
Երկիր Պորտուգալիա
ՎայրAlcântara?
ԲԾՄ140 մետր
1878 թ. մայիսի 6
Կայքoal.ul.pt
 Observatório Astronómico de Lisboa Վիքիպահեստում

Լիաբոնի աստղադիտարան, աստղագիտական աստղադիտարան, որը պաշտոնապես բացվել է 1878 թվականին Պորտուգալիայում` Լիսաբոնի Ալկանտարա շրջանում։ Պատկանում է Լիսաբոնի համալսարանին։

Աստղադիտարանի տնօրեններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1878-1890` Ֆրեդերիկո Ում, աստղադիտարանի առաջին տնօրենը, ով մոտ 4 տարի մասնագիտացել է Պուլկովոյում
  • 1890-1919` ծովակալ Կամպոս Ռոդրիգես, աստղադիտարանի երկրորդ տնօրենը[1]
  • ներկայումս` Պաուլո Կրոֆորդ

Աստաղադիտարանի պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ տարբեր աղբյուրների` աստղադիտարանը հիմնադրվել է 1857 թվականին Պուլկովոյի աստղադիտարանի նմանությամբ, որը XIX-րդ դարում աշխարհի աստղագիտական մայրաքաղաքն էր համարվում։ Մասնագիտացման համար Պուլկովոյի համալսարան են ուղարկվել Լիսաբոնի աստղադիտարանի ապագա աշխատակիցները։ Հիմնական խնդիրը,որը պետք է լուծեր ապագա աստղադիտարանը աստղային պարալաքսների չափումն էր[2]։ Քաղաքի ընտրության պատճառ ըբացատրվում է նրանով, որ այս լայնությամբ զենիթով անցնում է երկնքում ամենամեծ սեփական արագություն ունեցող աստղերից մեկը` Գրումբրիջ 1830-ը։ Կառուցման սկիզբը իրականացվում էր Պեդրու 5-րդի` 19-րդ դարի կեսերին Պորտուգալիայի կառավարչի ակտիվ աջակցությամբ։ Աստղադիտարանի առաջին քարը դրվել է 1861 թվականի մարտի 11-ին, իսկ դիտարկումները սկսել են 1867 թ.: Աստղադիտարանի հետագա ֆինանսավորումը իրականացրել է Լուիշ Առաջինը։ Աստղադիտարանը պաշտոնապես բացվել է 1878 թ. մայիսի 6-ին։ 1992 թվականին աստղադիտարանը մտել է Լիսաբոնի համալսարանի կազմի մեջ։ Այժմ աստղադիտարանում դիտարակումներ չեն անցկացվում։

Հետազոտությունների ուղղություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Աստղադիտական դիտարկումներ
  • Աստղային պարալաքսներ
  • Աստղերի փակումը Լուսնով
  • Կրկնակի աստղեր
  • Լայնությունների որոշում
  • Ժամանակի որոշում
  • Գիտական աշխատանքներ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պորտուգալերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • José António Madeira, «O primeiro centenário do Observatório Astronómico de Lisboa, 1861—1961».
  • Frederico Augusto Oom, «Considerações acerca da organização do Real Observatório Astronómico de Lisboa»
  • Ezequiel Cabrita, «Os regimes de hora legal no nosso país desde a criação do Observatório Astronómico de Lisboa — Separata de Dados Astronómicos para 1978».
  • Pedro Raposo, «A vida e a obra do almirante Campos Rodrigues». Master thesis in History and Philosophy of Sciences (oriented by Henrique Leitão). University of Lisbon, 2006.

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիսաբոնի աստղադիտարան» հոդվածին։