Կարլ Հորդ աֆ Սեգերստադ

Կարլ Հորդ աֆ Սեգերստադ; շվեդ.՝ Karl Adam Nils Gabriel Hård af Segerstad
Ի ծնե	շվեդ.՝ Karl Adam Nils Gabriel Hård af Segerstad
Ծնվել է	հունվարի 28, 1873
Ծննդավայր	Հելսինկի, Southern Finland Regional State Administrative Agency, Ֆինլանդիա
Մահացել է	հոկտեմբերի 22, 1931 (58 տարեկան)
Վախճանի վայր	Հելսինկի, Ֆինլանդիա
Կրթություն	Հելսինկիի պոլիտեխնիկական համալսարան (1895)
	Karl Hård af Segerstad Վիքիպահեստում

Կարլ Ադամ Նիլս Գաբրիել Հորդ աֆ Սեգերստադ (շվեդ.՝ Karl Adam Nils Gabriel Hård af Segerstad, ռուսական աղբյուրներում նաև Սեգերշտադ, Սեգերշտադտ, Զեգերստադտ, հունվարի 28, 1873(1873-01-28)^[1]^[2], Հելսինկի, Southern Finland Regional State Administrative Agency, Ֆինլանդիա^[1] - հոկտեմբերի 22, 1931(1931-10-22)^[1], Հելսինկի, Ֆինլանդիա^[1]), շվեդական ծագումով ֆին ճարտարապետ, մոդեռնի նշանավոր ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարլ Ադամ Նիլս Գաբրիել Հորդ աֆ Սեգերստադը ծնվել է շվեդ գործարար Ադամ Հորդ աֆ Սեգերստադի ընտանիքում, որը տեղափոխվել էր Ֆինլանդիայի Մեծ Դքսություն 1870-ականների սկզբին։ Երբ նրա հոր ձեռնարկությունը սնանկացել է, Կառլ Հորդ աֆ Սեգերստադը որոշ ժամանակ աշխատել է Բալթիկ ծովում գտնվող նավի վրա։

1891 թվականին ընդունվել է Հելսինգֆորի պոլիտեխնիկական ուսումնարանի ճարտարապետական բաժինը, որն ավարտել է 1895 թվականին։ Ուսանողական տարիներին նա իր պրակտիկան անցկացրել է տարբեր ճարտարապետական բյուրոներում, իսկ 1896 թվականին ստացել է Ֆինլանդիայի քաղաքացիություն և բացել ճարտարապետական բյուրո (երկու տարի աշխատում է համակուրսեցի Բերտել Յունգի հետ, իսկ հետո՝ ինքնուրույն, մինչև 1901 թվականը)։ Նա կատարելագործել է իր ճարտարապետական հմտությունները Նիդեռլանդներ, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Ավստրիա և Իտալիա կատարած գործուղումների ընթացքում։ Մյունխենում և Նյուրնբերգում երկարատև բնակվելը մոդեռնիզմի ծաղկման դարաշրջանում մեծ ազդեցություն են ունեցել ճարտարապետի ստեղծագործությունների վրա՝ կողմնորոշվելով «մոդեռնի» շվեդական և գերմանացի ներկայացուցիչների վրա։ Նա առաջիններից մեկն էր Ֆինլանդիայում, ով օգտագործել է օճառաքարը շենքերի ճակատային մասի կառուցման համար։

1901 թվականին ձեռնարկատեր Վ. Գովինգից ստանալով պատվեր Վիբորգում գրախանութով եկամտային տան կառուցման համար՝ նա Հելսինգֆորսից տեղափոխվել է Վիբորգ և աշխատանքի անցել նահանգային շինարարական գրասենյակում որպես ճարտարապետի օգնական։ 1907 թվականին վերադարձել է՝ ստանձնելով Հելսինգֆորսի քաղաքային ճարտարապետի պաշտոնը։ Աշխատավարձը մեծ չէր, և բացի Հորդ աֆ Սեգերստադից, այդ պաշտոնի համար միայն մեկ թեկնածու կար։ Լինելով սկանդինավիզմի կողմնակից և Շվեդիայի Ժողովրդական կուսակցության անդամ՝ նա վերապրել է 1918 թվականին Ֆինլանդիայում տեղի ունեցած քաղաքացիական պատերազմի իրադարձությունները Շվեդիայում։ Կարլ Հորդ աֆ Սեգերստադն աշխատել է որպես Հելսինկի քաղաքի ճարտարապետ մինչև 1921 թվականը, իսկ 1919 թվականից մինչև կյանքի ավարտը զբաղեցրել է Հելսինկյան արքունական պալատի քարտուղարի պաշտոնը, աջակցել է շինարարության մեջ դիմացկուն նյութերի (օրինակ՝ կղմինդրե տանիքների) օգտագործմանը^[3]։

Նա կատարել է բազմաթիվ նախագծեր հասարակական շենքերի համար (ներառյալ հրշեջ կայաններ, դպրոցներ, գրադարաններ, այլ հաստատություններ, շուկաներ), ինչպես նաև բնակելի շենքեր և ձեռնարկություններ Հելսինկիում։ Վիբորգում քաղաքաշինական կարևոր նշանակություն ունի Վիբորգի շուկայի շենքը, որի ուղղությամբ կողմնորոշված է քաղաքի գլխավոր փողոցը։ Բնավորությամբ Հորդ աֆ Սեգնստադը եղել է ինքնամփոփ մարդ, երբեք տեղեկատվություն չի ներկայացրել հատուկ գրականության մեջ և իր նախագծերի մասին հազվադեպ է հիշատակել՝ չնայած մայրաքաղաքում իրականացված բազմաթիվ նախագծերին։ 1931 թվականին մահախոսականում Բերտել Յունգը հիշատակել է նրան, որպես պրոֆեսիոնալի, որի անձնվեր աշխատանքը հանուն Հելսինկիի համապատասխան գնահատականի չի արժանացել։

Ընտանիք և հրապուրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրը` շվեդ ձեռներեց Ադամ Հորդ աֆ Սեգերստադը (1822–1897) և մայրը՝ Աննա Գյուլենբերգ (1846–1939), շվեդական ազնվական տոհմերի ներկայացուցիչներ էին։ 1898 թվականին Կարլ Հորդ աֆ Սեգերստադն ամուսնացել է Մարիա Լանդտմանի հետ և ունեցել երեք երեխա։

Զբաղվել է նաև առագաստային սպորտով, հանդիսացել Նյուլանդի զբոսանավային ակումբի անդամ։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«ֆալկեն» ընկերության շենքը (Հելսինկի, 1898)
Նյուլանդի ուսանողական հասարակության շենքը (Հելսինկի, 1898)
Տորգիլս Կնուտսսոնի հուշարձանի պատվանդանը (Վիբորգ, 1908)
Գրադարան (Հելսինկի, 1909)
Հականիեմի շուկան (Հելսինկի, 1912)
Դպրոց, ճարտարապետի վերջին նախագիծը (Հելսինկի, 1925)
Վիբորգի շուկա

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/karl-hard-af-segerstad/
↑ ^2,0 ^2,1 Karl Hård af Segerstad (շվեդերեն) — SLS.
↑ Keinänen, Timo. «HÅRD AF SEGERSTAD, Karl» (Swedish). Biografiskt lexikon för Finland. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Неувонен П., Пёюхья Т., Мустонен Т. Выборг. Архитектурный путеводитель / Пер. Л. Кудрявцевой. — 2-е изд. — Выборг: «СН», 2008. — 160 с. — ISBN 5-900096-06-8.
Кепп Е.Е. Выборг. Художественные достопримечательности / Ред. О.В. Казаков. — Выборг: «Фантакт», 1992. — 200 с.
Мусин М., Рупасов А. Виипури (Выборг). 1940 год. — Выборг: «Выборгская типография», 2009. — 206 с.

[_b18d9e768f4ac921-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/karl-hard-af-segerstad/

[_4d82197914346720-2] 2,0 ^2,1 Karl Hård af Segerstad (շվեդերեն) — SLS.

[blf-3] Keinänen, Timo. «HÅRD AF SEGERSTAD, Karl» (Swedish). Biografiskt lexikon för Finland. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]