Ձուլակտոր
Ձուլակտորները գունավոր մետաղներ են, որոնք մաքրվել են տարրի մաքրության բարձր մակարդակով։ Տերմինը սովորաբար վերաբերում է մետաղադրամների արտադրության մեջ օգտագործվող մետաղական արտադրանքներին և հատկապես թանկարժեք մետաղներին, ինչպիսիք են ոսկին և արծաթը։ Այն անգլո-նորմանական տերմին է, որը վերաբերում է հալվելուն, որի ժամանակ մետաղը զտվում է, իսկ ավելի վաղ տերմինի ծագումը վերագրվում է ՝ ֆրանսիական bouillon բառին[1]։ Չնայած այն հանգամանքին, որ թանկարժեք մետաղների ձուլակտորներն այլևս չեն օգտագործվում մետաղադրամները լայն շրջանառության համար պատրաստելու գործում, դրանք դեռ օգտագործվում են որպես ներդրումներ, որոնք կայուն համբավ են վայելում տնտեսական անորոշության ժամանակաշրջաններում։ Ոսկու ձուլակտորների մաքրությունը գնահատելու համար դեռևս օգտագործվում է կրակային անալիզի բազմադարյա մեթոդաբանությունը՝ ժամանակակից սպեկտրոսկոպիկ սարքերի հետ համատեղ, որոնք թույլ են տալիս ճշգրիտ որոշել դրանց որակը։
Որպես ներդրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձուլակտորների բնութագրերը հաճախ կարգավորվում են շուկայական կազմակերպությունների կամ օրենսդրության կողմից։ Եվրոպական Միությունում ոսկու մաքրության նվազագույն մակարդակը, որը կոչվում է «ձուլակտոր» (հարկային տեսանկյունից դիտվում է որպես ներդրումային ոսկի) կազմում է 99,5% ոսկու ձուլակտորների համար և 90% ձուլակտոր մետաղադրամների համար[2]։
Ներդրողները կարող են ֆիզիկական ձուլակտորներ գնելու որոշում կայացնել մի քանի պատճառներով՝ ապահովագրվել արժութային ռիսկերից, գնաճային, աշխարհաքաղաքական ռիսկերից կամ ներդրումային պորտֆելը դիվերսիֆիկացնելու համար[3]։
Լոնդոնի թանկարժեք ձուլակտորների շուկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լոնդոնի ձուլակտորների շուկան ոսկու և արծաթի մեծածախ առևտրի շուկա է։ Շուկայի ասոցիացիան (LBMA) համակարգում է իր անդամների և Լոնդոնի ձուլակտորների շուկայի այլ մասնակիցների գործունեությունը։ LBMA-ն սահմանում և խթանում է ոսկու և արծաթի ձուլակտորների որակի ստանդարտները։ Առաքման ժամանակ ձուլակտորների նվազագույն թույլատրելի մաքրությունը կազմում է 99,5% ոսկու ձուլակտորների համար և 99,9% արծաթե ձուլակտորների համար։ Նշվածից ցածր մաքրությամբ ձուլակտորները չեն կարող դասակարգվել որպես «ձուլակտոր»։
Մետաղադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձուլակտոր մետաղադրամները թանկարժեք մետաղներից պատրաստված ժամանակակից մետաղադրամներ են, որոնք հատվում են պաշտոնական հաստատությունների կողմից ներդրումային նպատակներով։ Որոշ ձուլակտոր մետաղադրամներ օգտագործվել են որպես արժույթ ամբողջ 20-րդ դարում, ինչպիսիք են Մարիա Թերեզայի թալերը և Կրուգերենդը։ Այնուամենայնիվ, ձուլակտորներով ժամանակակից մետաղադրամները, որպես կանոն, զանգվածային շրջանառության մեջ չեն մտնում, չնայած դրանց օրինական վճարման միջոցի կարգավիճակին և անվանական արժեքին։ Որոշ ժամանակակից ձուլակտոր մետաղադրամներ թողարկվում են ինչպես մետաղադրամների տեսքով, այնպես էլ որպես կոլեկցիոն փորձնական մետաղադրամներ, կան նաև չշրջանառվող տարբերակներ, ինչպիսիք են American Silver Eagle և American Gold Eagle մետաղադրամները։ Կլոր ձուլակտորները, թանկարժեք մետաղների թիթեղները կամ բարերի ձուլակտորները սովորաբար վաճառվում են թանկարժեք մետաղների բազային գնից մի փոքր ավելի բարձր գներով, ինչը համարժեք է դրանց մեջ ընդհանուր թանկարժեք մետաղի պարունակությանը, մինչդեռ կոլեկցիոն տարբերակները վաճառվում են նշագրմամբ՝ էականորեն թանկ՝ համեմատած դրանց իրական արժեքի հետ։
Կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձուլակտորների շուկաներում ակտիվորեն գործում են մի շարք պրոֆեսիոնալ մասնակիցներ՝ բանկերը, արտադրողները, վերամշակողները, պահեստավորման օպերատորները կամ տրանսպորտային ընկերությունները և բրոքերները։ Նրանք տրամադրում են սարքավորումներ ոսկու և արծաթի ձուլակտորների վերամշակման, հալման, վերմշակման, փոխադրման, առևտրի և պահպանման համար[4]։
Բացի ձուլակտորների շուկայի անմիջական մասնակիցներից, այլ մասնագիտական կողմեր, ինչպիսիք են ներդրումային ընկերությունները և ոսկերիչները, ձուլակտորներն օգտագործում են այն ապրանքների կամ ծառայությունների համատեքստում, որոնք նրանք արտադրում կամ առաջարկում են հաճախորդներին։ Օրինակ, աշխարհի ամենամեծ ոսկու բորսայական ֆոնդի՝ SPDR Gold Shares-ի բաժնետոմսերը ոսկու արժեքին համարժեք կանխիկ գումարն են առաջարկում, չնայած հանրաճանաչ ոսկու ETF-ների բաժնետերերը, ինչպիսիք են GLD-ն, գրեթե միշտ անապահով վարկատուներ են, ինչը նշանակում է, որ նրանք չեն տիրապետում ոսկու ձուլակտորներին, որոնք պոտենցիալ ընկած են բորսայական ֆոնդի (ETF) հիմքում։ Ներդրողները հաճախ նախընտրում են ուղղակիորեն ունենալ ձուլակտորներ, այլ ոչ թե ETF՝ գործընկերների հետ կապված ռիսկերը նվազագույնի հասցնելու նպատակով։
Անհատները ձուլակտորները օգտագործում են հիմնականում որպես ներդրում կամ որպես արժեքի պահպանման երկարաժամկետ միջոց։ Ոսկու և արծաթի ձուլակտորները ներդրումների ամենակարևոր ձևերն են։ Ձուլակտորների ներդրումները կարող են դիտվել որպես ապահովագրություն գնաճի կամ տնտեսական ցնցումների դեմ, դրանց կիրառման միակ ուղղակի ռիսկերը գողությունն է կամ պետության կողմից բռնագրավումը։
Դրամագիտական մետաղադրամների համեմատ, ոսկու ձուլակտորները կամ ձուլակտոր-մանրադրամները սովորաբար կարելի է ձեռք բերել և վաճառել ավելի ցածր գնով, և դրանց առաջարկի և պահանջարկի առևտրային տարածումները կամ գնման/վաճառքի գնի տարբերությունը ավելի մոտ են դրանց մեջ պարունակվող թանկարժեք մետաղների արժեքին։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Bullion Արխիվացված 2017-08-16 Wayback Machine. Merriam-Webster Dictionary.
- ↑ Council Directive 98/80/EC Արխիվացված 2012-10-28 Wayback Machine of 12 October 1998 – Special scheme for investment gold.
- ↑ «Article: Gold Is No Safe Investment | CFTC». www.cftc.gov (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ A Guide to the London Precious Metals Markets: http://www.lbma.org.uk/assets/OTCguide20081117.pdf Արխիվացված 2012-06-19 Wayback Machine