Մասնակից:Gohar Piloyan/Ավազարկղ40

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հռոմեական Կուրիա
ԵրկիրՀռոմ
ՏեղագրությունԿաթոլիկությում
ՎայրԿուրիա
ՀասցեՎատիկանի այգիներ
ՓողոցՍուրբ Հովհաննեսի Աշտարակ
Հիմնադրված է2014թ փետրվարի 24-ին
ՀիմնադիրՖրանցիսկոս պապ
ՏնօրենԱրքեպիսկոպոս, կարդինալ՝ Ջորջ Փել
Ձայնային ֆայլն ստեղծվել է հետևյալ տարբերակի հիման վրա (20 Հունիսի 2019) և չի պարունակում այս ամսաթվից հետո կատարված փոփոխությունները։ Տես նաև ֆայլի մասին տեղեկությունները կամ բեռնիր ձայնագրությունը Վիքիպահեստից։ (Գտնել այլ աուդիո հոդվածներ)
Վատիկան Քաղաք-Պետություն
Status Civitatis Vaticanae
Վատիկան Քաղաք-Պետություն դրոշ
Դրոշ
Վատիկան Քաղաք-Պետություն զինանշանը
Զինանշան
Ազգային օրհներգ՝ Inno e Marcia Pontificale
Վատիկան Քաղաք-Պետություն դիրքը
Վատիկան Քաղաք-Պետություն դիրքը
Մայրաքաղաք
և ամենամեծ քաղաք
Վատիկան Քաղաք
Պետական լեզուներ լատիներեն
Անկախություն
Տարածք
 -  Ընդհանուր 0.44 կմ²  (234րդ)
Բնակչություն
 -  2008 նախահաշիվը 824 
 -  Խտություն 1,780 /կմ² 
4,610 /մղոն²
Արժույթ Եվրո (EUR)
Ժամային գոտի (ՀԿԺ+1)
 -  Ամռանը (DST)  (ՀԿԺ+2)
Ազգային դոմեն .va
Հեռախոսային կոդ +39


Տնտեսական հարցերի քարտուղարություն, Հռոմեական Կուրիայի ստորաբաժանում, որը պատասխանատու է Սուրբ Աթոռի և Վատիկան քաղաք-պետության բոլոր տնտեսական գործունեությունների համար[1]:

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանցիսկոս պապը հիմնեց քարտուղարութունը՝ «Ֆիդելիս դիսպենսատոր Էթ պրուդենս» փաստաթղթով, որը հրապարակվել է 2014թ փետրվարի 24-ին։  Այն ղեկավարում է պրեֆեկտը, նախկինում կարդինալը, որն ուղղակիորեն ենթարկվում է Հռոմի Պապին[2]: Սյն Կուրիայի այլ ստորաբաժանումների հետ համեմատած, պետական քարտուղարությունից հետո, երկրորդ կառույցն է, որը ստացել է քարտուղարություն անվանումը, ինչը վկայում է դրա կարևորության մասին[3]: Քարտուղարության կենտրոնակայանը գտնվում է Վատիկանի այգիներում՝ Սուրբ Հովհաննեսի Աշտարակում[4]:

Սիդնեյի արքեպիսկոպոս, կարդինալ՝ Ջորջ Փելը, նշանակվել է քարտուղարության առաջին պրեֆեկտ և «խնդրվել է հնարավորինս շուտ սկսել աշխատանքը»[5]:Փելն ասել է, որ Վատիկանում աշխատանքի կանցնի «մինչև մարտի վերջ»[6]: Հռոմի Պապը հայտարարել է նաև տնտեսության հարցերով խորհրդի ստեղծման մասին, որը կորոշի քարտուղարության քաղաքական ուղղությունները և կվերլուծի նրա աշխատանքը: Խորհուրդը բաղկացած է ութ կարդինալներից կամ եպիսկոպոսներից և յոթ աշխարհականներից: Աշխարհականները ֆինանսական ոլորտում մասնագիտական մեծ փորձ ունեցողներ են, որոնք ընտրվել են որպեսզի ներկայացնեն համաշխարհային եկեղեցին: Այդ անդամներն անվանակոչվել են մարտի 8-ին[5][7]:Խորհուրդը գլխավորում էր կարդինալ Ռայնհարդ Մարքսը ՝ որպես համակարգող[8]: 2015 թվականի հունիսի 5-ին Ֆրանցիսկոս Պապը Լիբերո Միլոնեին նշանակել է Գլխավոր աուդիտոր[8][9]:

2014թ. սեպտեմբերին տեղի ունեցավ տնտեսության խորհրդի նիստ, որտեղ քննարկվեց նոր քարտուղարության կանոնադրությունը: Խորհուրդը քննարկել է նաևՍուրբ Աթոռի գույքի կառավարման պարտականությունների փոխանցումը տնտեսության քարտուղարությանը և բյուջետավորման համակարգի ստեղծման չափանիշները[10]:

2014 թվականի մարտի 3-ին Ֆրանցիսկոս Պապը Մոնսինյոր Ալֆրեդ Սուերեբին նշանակել է քարտուղարության առաջին գլխավոր քարտուղար[11]: Ավելի ուշ ՝ 2018 թվականի փետրվարին, Սուերեբը լքեց պաշտոնը[12]: Մարտի 22-ին Ֆրանցիսկոս Պապը նշանակեց Մոնսինյոր Բրայան Ֆարմեին՝ ավստրալական ծագմամբ իրավաբան և Վենետիկի Սուրբ Պիոս 10-ի անվան կանոնական իրավունքի ֆակուլտետի ղեկավարին, խորհրդի առաջին քարտուղար, որը ղեկավարում է քարտուղարությունը[13]:

2014 թվականի հուլիսի 9-ին հրապարակված կարգադրության համաձայն՝ քարտուղարության պարտականությունները տնտեսության համար զգալիորեն ընդլայնվել են, քանի որ այն որոշում է կայացրել, որ Սուբ Աթոռի գույքի կառավարման սովորական բաժինը պետք է հանձնվի քարտուղարությանը[14], և տրամադրվի մարդկային ռեսուրսների նկատմամբ վերահսկողությունը[15]:

2021 թվականի ապրիլին, տնտեսական հարցերի քարտուղարությունը, Վատիկանի կողմից նշանակված որոշ բարձրաստիճան անձանց պարտավորեցրեց թափանցիկ տեղեկատվություն տրամադրել իրենց անձնական ֆինանսների վերաբերյալ[16]:

Եվ քարտուղարությունը, և խորհուրդը պաշտոնական կարգավիճակ են ստացել 2015 թվականի փետրվարին[17]:

2022 թվականի հունիսի 5-ին, ինչպես նախատեսված է կաթոլիկ սահմանադրության մեջ[18], պրեֆեկտ Խուան Անտոնիո Գերերո Ալվեսը տեղեկացրեց Կյուրիայի այլ բաժիններին, որտնտեսական հարցերի քարտուղարության շրջանակներում ստեղծում է մարդկային ռեսուրսների բաժին՝ Հռոմեական Կուրիայի մարդկային ռեսուրսների գործառույթները կառավարելու համար[19]:

Պրեֆեկտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ջորջ Փել (24 փետրվար 2014 թ[2] – 24 փետրվար 2019)[20], արձակուրդում 2017 թվականի հունիսի 29-ից[21],
  • Խուան Անտոնիո Գերերո Ալվես Ս.Ջ., (նշանակվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 14-ին, ուժի մեջ է մտնում հունվարի 1-ից 2020թ[22] – 30 նոյեմբեր 2022թ),
  • Մաքսիմինո Կաբալյերո Լեդո  (նշանակվել է 2022 թվականի նոյեմբերի 30-ին, ուժի մեջ է մտել 2022 թվականի դեկտեմբերի 1-ից[23] առ այսօր):


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «New Coordination Structure for the Economic and Administrative Affairs of the Holy See and Vatican City State». Holy See Press Office. 24 February 2014. Վերցված է 24 February 2014-ին.
  2. 2,0 2,1 Reese, Thomas (24 February 2014). «Cardinal Pell is new Vatican financial watchdog». National Catholic Reporter. Վերցված է 25 February 2014-ին.
  3. Allen Jr., John L. (25 February 2014). «Financial reform shows crafty political side of pope». Boston Globe. Վերցված է 25 February 2014-ին.
  4. Andrea Gagliarducci (3 March 2014). «Pope Francis observes, judges, and acts. And begins establishing a parallel Curia». MondayVatican. Վերցված է 3 March 2014-ին.
  5. 5,0 5,1 «Australian Cardinal to head new Vatican Secretariat for Economy». News.va. 24 February 2014. Վերցված է 24 February 2014-ին.
  6. Rocca, Francis X. (24 February 2014). «Pope establishes panel, with lay members, to oversee Vatican finances». Catholic News Service. Արխիվացված է օրիգինալից 9 January 2015-ին. Վերցված է 25 February 2014-ին.
  7. «Commento al Comunicato sulla Nomina dei Membri del Comnsiglio per l'Economia del Derettore della Sala Stampa, Rev.Do P. Federico Lombardi, S.I., 08.03.2014» (Press release) (իտալերեն). Holy See Press Office. 8 March 2014. Վերցված է 28 February 2019-ին.
  8. 8,0 8,1 «Motu proprio "Fidelis dispensator et prudens" for the Management of the Economic Assets of the Holy See». Vatican Information Service. Արխիվացված է օրիգինալից 2 March 2014-ին. Վերցված է 26 February 2014-ին.
  9. «Rinunce e nomine, 05.06.2015» (Press release) (իտալերեն). Holy See Press Office. Վերցված է 28 February 2019-ին.
  10. «Meeting of Vatican Council for the Economy Ends». Zenit. 5 September 2014. Վերցված է 28 February 2019-ին.
  11. Tornielli, Andrea (3 March 2014). «Francis appoints Fr. Xuereb as secretary general of the Vatican's new economy secretariat». Vatican Insider. Վերցված է 3 March 2014-ին.
  12. Tornielli, Andrea (23 February 2018). «Two new nuncios from the Roman Curia, Xuereb leaves the Secretariat for the Economy». La Stampa. Վերցված է 28 February 2019-ին.
  13. Mickens, Robert. «Vatican's New Finance Expert is a Man of Myster». Global pulse magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 13 September 2016-ին. Վերցված է 13 August 2016-ին.
  14. «New Economic Framework for the Holy See». Vatican Information Service. 9 July 2014. Վերցված է 13 July 2014-ին.
  15. John L. Allen Jr. (9 July 2014). «After scandals, Vatican aims to be model on finances». Boston Globe. Վերցված է 13 July 2014-ին.
  16. RECANTE DISPOSIZIONI SULLA TRASPARENZA NELLA GESTIONE DELLA FINANZA PUBBLICA April 26, 2021
  17. Cardinal Pell's Vatican economy office gets new statutes
  18. Pope Francis. «Praedicate Evangelium, sulla Curia Romana e il suo servizio alla Chiesa nel Mondo (19 marzo 2022)». Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice Vaticana. Article 217. Վերցված է 8 June 2022-ին.
  19. Allen Jr., John L. (7 June 2022). «New HR office could be real revolution at heart of Pope's reform». Crux. Վերցված է 8 June 2022-ին.
  20. «Cardinal Pell no longer prefect of Vatican's economy secretariat». Catholic News Agency. 26 February 2019. Վերցված է 27 February 2019-ին.
  21. «Comunicato della Sala Stampa della Santa Sede, 29.06.2017» (Press release) (իտալերեն). Vatican Press Office. 29 June 2017. Վերցված է 27 February 2019-ին.
  22. «Rinunce e nomine, 14.11.2019» (Press release). Holy See Press Office. 14 November 2019. Վերցված է 14 November 2019-ին.
  23. «Resignations and Appointments, 30.11.2022» (Press release). Holy See Press Office. 30 November 2022. Վերցված է 30 November 2022-ին.