Սուրբ երրորդություն եկեղեցի (Թելավ)
| Սուրբ երրորդություն եկեղեցի | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Վրաստան |
| Տեղագրություն | Կախեթի մարզ և Թելավ |
 | |
 | |
Սուրբ երրորդություն եկեղեցի, հայկական եկեղեցի, որը գտնվում է Վրաստանի Կախեթի մարզի Թելավ քաղաքում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցու կառուցման մասին պատմող արձանագրություններ չեն պահպանվել, սակայն «Մեղու Հայաստանի» հայկական քաղաքական, բանասիրական և առևտրային շաբաթաթերթի 1862, № 35, էջ 3-ում կա հետևյալ գրառումը՝ «...պ. Ղաղոյ Թադոսեանց տեսեալ, թէ բազմաթիւ բնակիչք վերին թաղի չունելով եկեղեցի յամենայն դէպս դիմեն ի հեռաւոր եկեղեցիս քաղաքին... ընտրեաց նախ զյարմարաւոր տեղի շինութեան նոր եկեղեցւոյ իւր սեպհական ծախիւք ի նոր գերեզմանատան քաղաքիս մերձ իւր շինած աղբերն, պատրաստեաց ամենայն հարկաւոր նիւթերը շինութեան, ի ձեռս բերեալ զձևակերպութիւն նոր եկեղեցւոյ, ետ փորել զհիմն նորա և ի 30 յունիսի արժանապատիւ գործակատարն տեղւոյս Խաչատուր աւագ քահանայն Սուքիասեանց հանդերձ ուխտիւք եկեղեցւոյ ընդ այլ միաբան քահանայից մեծաւ և փառաւոր հանդիսիւ օրհնեաց զհիմն եկեղեցւոյն, և ըստ աւուր պատշաճին խօսեցաւ... Ապա ի հիմունս նորաշէն եկեղեցւոյս եդաւ կապարեայ տախտակ այսու արձանագրութեամբ՝ Ի ժամանակս կայսերութեան Ռուսաց Աղեքսանդրի Բ եւ ի հայրապետութեան Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Մատթեոսի Ա եղեւ հիմնարկութիւն շինութեան սուրբ Երրորդութեան տաճարիս ի ձեռն Թէլավու քաղաքացի Ղաղօյի Եսայեան Թադոսեանց վասն փրկութեան հոգւոյն եւ արեւշատութեան որդւոց իւրոց ի 1862 ամի եւ Ազգային ՌՅԺԱ։
Շինութիւնն օր ըստ օրէ առաջ է գնում և մեծ յոյս ունիմք փութով տեսանել աւարտումն շինութեան այս նորաշէն տաճարին...»[1]։
1888 թվականին մահացել է Թելավի հայոց դպրոցների հոգաբարձու և առևտրական տան հիմնադիր Բաղդասար Բաղդոյանը, որի հիշատակին եկեղեցու նորոգման համար փոխանցվել է 50 ռուբլի[2]։
1923 թվականին եկեղեցին փակվել է[3]։
Եկեղեցու շուրջ գտնվում է հայոց գերեզմանոցը, որտեղ կան 1830-ական թվականների արձանագիր տապանագրեր։ Գերեզմանոցում ավելի շատ կան վրացագիր տապանաքարեր։
Վավերագրերում Սուրբ Երրորդություն եկեղեցին հիշվում է նաև որպես գերեզմանատան եկեղեցի։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցին երկթեք ծածկով միանավ շենք է, տանիքը թաղակապ է, այն ներքուստ պահում են չորս որմնասյուների վրա հենված թաղակիր կամարներ։ Արևելյան մասում գտնվում է կիսաշրջանաձև եզրագծով խորանը որի երկու կողմերում կան մեկական ավանդատներ։ Եկեղեցին ունի երեք մուտք՝ բացված արևմուտքից, հյուսիսից և հարավից։ Ներքուստ հյուսիսային պատի մեջ՝ իր ավանդական տեղում գտնվում է մկրտարանի ավազանը։ Արևմտյան ճակտոնի գագաթին սրածայր վեղարով ավարտվող փոքրիկ զանգակատունն է։ Արտաքուստ որմերը զարդարված են որմնակամարաշարով։ Եկեղեցին կառուցված է աղյուսով, գետաքարով ու կրաշաղախով։ Արտաքին չափերն են՝ 14,05 x 8,85 մ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Մեղու Հայաստանի», 1862, № 35, էջ 3
- ↑ «Մշակ», 1888, № 74, էջ 2
- ↑ ՀԱԱ, ֆ. 57, ց. 3, գ. 525, թ. 120-121