Jump to content

Լուսանցազարդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Լուսանցազարդ (լուսանցանկար), զարդ կամ նկար ձեռագիր (նաև տպագիր) գրքերի լուսանցքներում։ Լուսանցազարդումը տարածված էր հատկապես միջնադարյան գրքարվեստում՝ Աստվածաշնչի, Ավետարանի կամ ծիսական գրքի՝ Մաշտոց, ժամագիրք, Ճաշոց և այլն էջերը ձևավորելիս։ Լուսանցազարդումը դրվում էր մեծ մասամբ գլուխների սկզբում՝ նրանց համարները հաճախ առնելով զարդարուն շրջանակի մեջ։ Մեզ հայտնի առաջին հայկական (նաև ասորական, հունական և այլն) ձեռագրերից մինչև 19-րդ դարերը առկա են լուսանցազարդեր՝ զարդանկար (բուսազարդ և կենդանազարդ) և ֆիգուրատիվ ներկայացնող սյուժետային, մարգարեների, առաքյալների, սրբերի նկարներ են։ 13-14-րդ դարերում կիլիկյան մանրանկարչության մեջ լուսանցազարդերը հասնում են միջնադարյան քրիստոնեական գրքարվեստում աննախադեպ ճոխության, երբ տեքստը, լուսանցազարդ և զետեղված նկարը կազմում են կոմպոզիցիայի և իմաստի անքակտելի միասնություն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 688