Կարլսրուեի կենդանաբանական այգի

Կարլսրուեի կենդանաբանական այգի; Zoologischer Stadtgarten Karlsruhe
Տեսակ	կենդանաբանական այգի
Կազմված է	Tierpark Oberwald?
Երկիր	Գերմանիա
Վարչատարածք	Կարլսրուե
Տեղագրություն	Ettlinger Straße 6, 76137 Karlsruhe
Հիմնվել է	1865
Մակերես	Կենդանաբանական այգի՝ 9 հա; Քաղաքային այգունը՝ 22 հա; Անտառապուրակ՝ 16 ակր
Անդամակցություն	Կենդանաբանական այգիների և ակվարիումների եվրոպական միություն, Verband der Zoologischen Gärten? և Կենդանաբանական այգիների և ակվարիումների համաշխարհային ասոցիացիա

Կարլսրուեի կենդանաբանական այգի (գերմ.՝ Zoo Karlsruhe), Եվրոպայի ամենամեծ և ամենահին կենդանաբանական այգիներից մեկն է։ Գտնվում է Բադեն-Վյուրթեմբերգ երկրամասի Իննենշտադտ քաղաքային շրջանում (Innenstadt): Այս այգին հիմնադրվել է 1865 թվականին։ Կենդանաբանական այգին ներառում է 150 տեսակի շուրջ 800 կենդանիներ^[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից կենդանաբանական համալիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անմիջականորեն գլխավոր մուտքի մոտ (հարավային դրամարկղի մոտ) գտնվում է ֆլամինգոների ազատավանդակը։ Տաղավարը, որին կենդանաբանական այգին մեծ ուշադրություն է դարձնում, բացվել է 2000 թվականին։ Սա սպիտակ արջերի մեծ բաժինն է։ Այն կառուցած է Արկտիկայի և տունդրայի կրկնօրինակով. ամեն ինչ հիշեցնում է այս տաղավարը Հյուսիսային լայնությունների միջավայրը։ Այն բաժանված է երեք մասերից, որպեսզի հնարավորություն ընձեռնվի բաժանել կենդանիներին ըստ սեռի և տարիքի։ Նույնիսկ սառցալեռների կրկնօրինակներ կան այստեղ, որոնք բավականին տպավորիչ տեսք ունեն^[2]։ Այցելուները դիտահարթակից, որը ապակեպատ է, կարողանում են հետևել կենդանիներին և նրանց վարքին նույնիսկ այն պահին, երբ վերջիններս ջրի տակ են գտնվում։ Այսօր այստեղ են ապրում հյուսիսային սպիտակ արջերից Վիտուսը, Նիկան, Լարիսան, որոնք բերվել են Ռոստոկից, Վիեննաից և Շտուտգարտից։

Քաղաքային այգի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքային այգին Կարլսրուեի կենդանաբանական այգու կենտրոնական մասն է զբաղեցնում։ Սակայն առանձին այգի չի համարվում, քանի որ միայն կենդանաբանական այգի այցելողները կարող են տեսնել այն։

Համալիրն իրենից ներկայացնում է վարդաստան, որտեղ կան շուրջ 15 հազար վարդեր՝ ընդհանուր 200 տեսակների^[3]։ Այգու ամենակարևոր մասերից է համարվում նաև ճապոնական այգին։ Վերջինս հիմնադրվել է 1918 թվականին և համարվում է եվրոպական տարածաշրջանում ամենահին ասիական այգիներից մեկը։ Այգու տարածքում մեծ ճանաչում ունի նավային հատուկ գնացքը, որը երթևեկում է այգու լճակում։

Յուրաքանչյուր երկու տարին մեկ անգամ այստեղ անցկացվում է Կրակների փառատոն (վերջին անգամ անցկացվել է 2015 թվականին)։ Փառատոնի ընթացքում հազարավոր մոմեր, լապտերներ ու լուսավորող սարքավորումներ են զարդարում այգին։

Կամուրջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամբողջ կենդանաբանական այգու և քաղաքային զբոսայգու տարածքում անցնում է կամուրջ՝ զբոսնողների համար նախատեսնված։ Այն կոչվում է Կարլ Բիրկմանի կամուրջ։ Անունը տրվել է ի պատիվ Կենդանաբանական այգու 1963-1979 թվականների ղեկավարի։ Այս կամուրջը նաև կապում է Զյուդշտադտն ու Զյուդվեստշտադտը

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ута Шмитт: Город-сад Карлсруэ. Исторический тур, Карлсруэ 2007. (Uta Schmitt: Der Stadtgarten in Karlsruhe. Ein historischer Streifzug, Karlsruhe 2007.) ISBN 3-88190-448-4 (գերմ.)
Аннелоре Риеке-Мюллер, Лотар Дитрих: Вблизи ревущего льва. Истоки зоологических садов в немецко-говорящих странах 1833-1869, Кёльн/ Веймар/Вена 1998, стр. 195-197. (Annelore Rieke-Müller, Lothar Dittrich: Der Löwe brüllt nebenan. Die Gründung Zoologischer Gärten im deutschsprachigen Raum 1833-1869, Köln/Weimar/Wien 1998, S. 195-197.)(գերմ.)
Дорис Лотт: Антон - белый медведь. Медвежьи истории из зоопарков Карлсруэ и Штутгарта. Фридрих Вильгельм Бад Халл, 1997 (Doris Lott:Anton, der Eisbär – Eine bärenstarke Geschichte aus dem Karlsruher Zoo und der Stuttgarter Wilhelma, Bad Friedrichshall, 1997)(գերմ.)