Չնքուշ
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Չնքուշ | ||
| ||
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
| Վիլայեթ | Դիարբեքիրի վիլայեթ | |
| Գավառակ | Չնքուշի գավառակ | |
| Այլ անվանումներ | Շենքուշ, Շնքուշ, Շունգուշ, Շունղուշ, Չանկուշ, Չենկոշ, Չնգուշ, Չնքուզ, Չունքուշ, Ցնքուշ, Ցնքուս | |
| ԲԾՄ | 1049 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 14 000 մարդ (XX դարասկիզբ) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| Փոստային ինդեքսներ | 21870 | |
| ||
Չնքուշ, գյուղ, գյուղաքաղաք, ավան, քաղաք Արևմտյան Հայաստանում, Չնքուշի գավառակում[1]։ Գտնվում էր Եփրատ գետի ձախ ափին` ապառաժոտ լեռան լանջին։
Հանդիսանում էր Չնքուշի գավառակի կենտրոնը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղի հայությունը համառ դիմադրություն են ցույց տվել 1895 և 1915 թվականների կոտորածի ժամանակ։ Հայերը դիմադրում էին լեռներում և կարողացան փրկվել վերահաս մահից։ Իսկ քաղաքում մնացած 5700 հայերը քշվեցին Տիտան կոչվող կիրճը և իրենց մահը գտան անդունդում։
Հայրենադարձ չնքուշցիների մի մասը բնակվել է Երևան քաղաքի փողոցներից մեկում, որը ստացել է Չնքուշ անունը։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
XX դարի սկզբին ուներ մոտ 14 000 հայ բնակիչ։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը այգեգործություն, անասնապահություն, արհեստներն ու առևտուրն էր։ Արհեստավորական ապրանքի մի մասը վաճառվում էր Դիարբեքիրում, Խարբերդում և Մալաթիայում։
Օգտակար հանածոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հնագույն ժամանակներից ի վեր շահագործվել են տեղի երկաթահանքերը։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնքուշն ուներ Ս. Կարապետ, Ս. Պողոս և Ավետարանական եկեղեցիներ։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
3 եկեղեցիներին կից գործում էին դպրոցներ։ Բացի այդ կար ընդհանուր երկսեռ վարժարան։
Անվանի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չքնուշում են ծնվել.[2]
- Պավլոս Բորոյան (1905 -?) - դերասան
- Գ. Գևորգյան (1894 - 1972) - խմբագիր
- Լ. Դատեմյան (1894 - 1926) - խմբագիր
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Դիարբեքիրի նահանգի Չնքուշի գավառակ». Վերցված է 2015 ապրիլի 14-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 4, էջ 262
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Houshamadyan. «Խաղեր. Վէգով խաղեր». Houshamadyan. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 2-ին.
| ||||||||||