Տուղտավարդ Ղարսի
| Տուղտավարդ Ղարսի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Փիփերթածաղկավորներ (Malvales) |
| Ընտանիք | Փիփերթազգիներ (Malvaceae) |
| Ենթաընտանիք | Փիփերթայիններ (Malvoideae) |
| Տրիբա | Malveae |
| Ցեղ | Տուղտավարդ (Alcea) |
| Տեսակ | Տուղտավարդ Ղարսի (A. karsiana) |
| Միջազգային անվանում | |
| Alcea karsiana | |
Տուղտավարդ Ղարսի (լատին․՝ Alcea karsiana), փիփերթազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խիտ ոսկեգույն պարզ աստղաձև երկծայր մազիկներով ծածկված, 30-100 սմ բարձրությամբ գեղազարդային բազմամյա բույս է։ Օգտագործվում է նաև որպես դեղաբույս։ Տերևները ավելի խիտ թավոտությունից ներքևից գունատ են։ 5-7 սմ տրամագծով ծաղիկները մեծ են, հնգատիպ սպիտակ պսակաթրթերով։ Ենթաբաժակն ունի 10-12 մմ երկարությամբ բաժակից կարճ և երկարավուն եռանկյուն թերթեր։ Տրոհված պտուղը կազմված է 18-40 միասերմ մերիկարպիումներից։ Սերմերը երիկամաձև են[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանդիպում է Վերին Ախուրյանի (Գթաշեն գյուղ) և Շիրակի ֆլորիստիկական շրջաններում (Հոռոն, Լենգէսի շրջակայք, Քաչալսար)։ Ընդհանուր արեալն ընդգրկում է Հյուսիսարևելյան Անատոլիան (Արդահան, Կարաուրգան, Քարակուրտ)[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է միջին, վերին լեռնային և ենթալպյան գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 1600-2600 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև լեռնային տափաստաններում, ժայռոտ լեռնալանջերին և չոր քարքարոտ տեղերում։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին, կապված աճելավայրերի պայմանների փոփոխության հետ, սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տուղտավարդ Ղարսի» հոդվածին։ |
|
|