Սուրեն Պողոսյան

Սուրեն Պողոսյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 23, 1908; Վերին Կարմիրաղբյուր, Հայաստան
Մահացել է	նոյեմբերի 21, 1988 (79 տարեկան); Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Շահումյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	կենսաբան, գինեգործ և ընտրասերիչ
Անդամակցություն	Russian Academy of Agricultural Sciences?
Ալմա մատեր	Մոսկվայի Կ. Ա. Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիա (1931)
Կոչում	պրոֆեսոր և թղթակից անդամ
Գիտական աստիճան	գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր (1954)
Պարգևներ	; և
Երեխա(ներ)	Կարեն Պողոսյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պողոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Սուրեն Համբարձումի Պողոսյան (դեկտեմբերի 23, 1908(1908-12-23)^[1], Վերին Կարմիրաղբյուր, Հայաստան^[1] - նոյեմբերի 21, 1988(1988-11-21), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ խորհրդային կենսաբան, խաղողագործ-սելեկցիոներ։ Գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր (1954), պրոֆեսոր (1962), Լենինի անվան ՀամԳԳԱ թղթակից անդամ (1956), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1961), ՀամԳԳԱ բուսաբուծության և սելեկցիայի բաժանմունքի խաղողագործության սեկցիայի նախագահ (1963), Իտալիայի խաղողի և գինու ակադեմիայի պատվավոր թղթակից անդամ (1968)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրեն Պողոսյանը ծնվել է Շամշադինի շրջանի Վերին Կարմիրաղբյուր գյուղում։ 1931 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիան։ 1938-1941 և 1945-1949 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ ԳԱ կենսաբանության ինստիտուտի բույսերի գենետիկայի բաժնի վարիչ, 1949 թվականից՝ Հայկական խաղողագործության, գինեգործության և պտղաբուծության ԳՀԻ-ի խաղողի սելեկցիայի և խաղողագրության բաժնի վարիչ։ Մշակել է բարձր շաքարայնությամբ գինու և սեղանի խոշորապտուղ խաղողի, ինչպես նաև ցրտա-հիվանդադիմացկուն սննդային բարձրարժեք և հետերոզիսային սորտերի ստեղծման հիմունքները։ Ստեղծել է (աշխատակիցների հետ) սեղանի և գինու խաղողի սորտեր, որոնցից 20-ը («Սևան», «Զվարթնոց», «Մասիս», «Գեղարդ», «Շահումյանի», «Մուսկատ», «Սուսաննա», «Մուսկատ երևանյան», «Մուսկատ հայկական», «Տոկուն», «Հադիսի» և այլն) շրջանացված են ՀՀ Արարատյան դաշտում և հյուսիսարևելյան գոտում, իսկ «Կարմրահյութը»՝ Ուկրաինայում, «Ազատենին»՝ Ղրղզստանում։ Նրա հեղինակությամբ հրատարակվել է «ՀՍՍՀ ամպելոգրաֆիա» (հատոր 2, 3, 1962, 1981) աշխատությունը։

Գիտական աշխատանքները վերաբերում են խաղողի վազի գենետիկայի, սելեկցիայի և սորտաուսումնասիրության գիտությունների հիմունքների մշակմանը։ Սուրեն Պողոսյանը ՀԽՍՀ-ում խաղողի գիտական սելեկցիայի հիմնադիրն է^[2]^[3]։

Թաղված է Երևանի «Շահումյան» գերեզմանատանը^[4]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԽՍՀՄ ԳԱ Միչուրինի անվան ոսկե մեդալ, 1986
ԽՍՀՄ ԺՏՆՑ 5 ոսկե և 5 արծաթե մեդալներ

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Селекция столовых и технических сортов винограда, Ереван: Айастан, 1985 . 200 с.
Методические указания по селекции винограда, Ереван: Айастан, 1974 . 228 с.
Հայաստանի այգեգործության արտադրական մասնագիտացումը և սորտաշրջանցումը ըստ գյուղատնտեսական գոտիների, Երևան։ ՀՍՍՌ գյուղմինիստրության գյուղատնտեսական գիտական գլխավոր վարչության հրատարակչություն, 1959։
О природе семенных растений стародавних сортов корнесобственного винограда и их гибридов, Ереван: Изд-во АН АрмССР, 1955.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 (հայ.) — հատոր 9. — էջ 372.
↑ Սուրեն Համբարձումի Պողոսյան(չաշխատող հղում)
↑ %20%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6%20%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%AB, «Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի գրադարան քարտարան, Պողոսյան, Սուրեն Համբարձումի». koha.anau.am. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 11-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
↑ «The memorial of Poghosyan Suren (Սուրեն Պողոսյան Համբարձումի) buried at Yerevan's Shahumyan cemetery». hush.am. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 11-ին.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 372)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրեն Պողոսյան» հոդվածին։

[_237695d33c308354-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 (հայ.) — հատոր 9. — էջ 372.

[2] Սուրեն Համբարձումի Պողոսյան(չաշխատող հղում)

[3] %20%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6%20%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%AB, «Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի գրադարան քարտարան, Պողոսյան, Սուրեն Համբարձումի». koha.anau.am. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 11-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)

[4] «The memorial of Poghosyan Suren (Սուրեն Պողոսյան Համբարձումի) buried at Yerevan's Shahumyan cemetery». hush.am. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 11-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]